“Εδώ Πολυτεχνείο…”, 50 χρόνια μετά. Αναδρομή στα γεγονότα του 1973 και την κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση

Η συμπλήρωση 49 χρόνων από την εξέγερση του Πολυτεχνείου ως κορύφωση των αγώνων του λαού για να απαλλαχθεί από την δικτατορία.

“Εδώ Πολυτεχνείο…”, 50 χρόνια μετά. Αναδρομή στα γεγονότα του 1973 και την κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση

Πενήντα (50) χρόνια συμπληρώνονται από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, τον Νοέμβρη του 1973, την κορυφαία εκδήλωση λαϊκής αντίθεσης στο καθεστώς της Χούντας των Συνταγματαρχών που είχε επιβληθεί από τις 21 Απριλίου του 1967 στη χώρα, ενός καθεστώτος που είχε καταργήσει τις ατομικές ελευθερίες, είχε διαλύσει τα πολιτικά κόμματα και είχε εξορίσει, φυλακίσει και βασανίσει πολιτικούς και πολίτες με κριτήριο τις πολιτικές τους πεποιθήσεις.

Η αντίστροφη μέτρηση είχε ξεκινήσει αρκετούς μήνες πριν: στις 5 Φεβρουαρίου οι φοιτητές του Πολυτεχνείου αποφασίζουν αποχή από τα μαθήματά τους και στις  14 του ίδιου μήνα η χούντα παραβιάζει το πανεπιστημιακό άσυλο και δίνει εντολή στην αστυνομία να επέμβει στη συγκέντρωση φοιτητών που βρισκόταν σε εξέλιξη στο Πολυτεχνείο. Με αφορμή αυτά τα γεγονότα, στις 21 Φεβρουαρίου, περίπου τρεις με τέσσερις χιλιάδες φοιτητές της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών καταλαμβάνουν το κτήριο της σχολής στο κέντρο της Αθήνας επί της οδού Σόλωνος και με συνθήματα όπως «Δημοκρατία», «Κάτω η Χούντα» και «Ζήτω η Ελευθερία» ζητούν ανάκληση του νόμου 1347 που επέβαλε την στράτευση «αντιδραστικών νέων».

Η εξέγερση που ξεκίνησε στις 14 Νοεμβρίου του 1973 επρόκειτο να αποτελέσει την κορύφωση των αντιδικτατορικών εκδηλώσεων. Το πρωί εκείνης της ημέρας οι φοιτητές συγκεντρώθηκαν στο προαύλιο του Πολυτεχνείου και αποφάσισαν την κήρυξη αποχής από τα μαθήματα, με αίτημα να γίνουν εκλογές για τους φοιτητικούς συλλόγους τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους.

Όσο περνούσε η μέρα άρχισαν να μαζεύονται ολοένα και περισσότεροι φοιτητές στο Πολυτεχνείο, αλλά και άλλοι που πληροφορήθηκαν το νέο. Η αστυνομία αποδείχθηκε ανίκανη να εμποδίσει την προσέλευση του κόσμου. Το απόγευμα πάρθηκε η απόφαση για κατάληψη του Πολυτεχνείου. Οι πόρτες έκλεισαν και από τότε άρχισε η οργάνωση της εξέγερσης. Το πρώτο βήμα ήταν η εκλογή Συντονιστικής Επιτροπής, με σκοπό να καθοδηγήσει τον αγώνα, ενώ δημιουργήθηκαν και επιτροπές σε όλες τις σχολές για να οργανώσουν την κατάληψη και την επικοινωνία με την ελληνική κοινωνία.

Για τον ίδιο λόγο, τη διάδοση του μηνύματος αντίστασης απέναντι στη βάναυση δικτατορία άρχισε να λειτουργεί ραδιοφωνικός σταθμός· οι λαϊκές αντιδράσεις και τα συλλαλητήρια παίρνουν μορφή ντόμινο τόσο στην Αθήνα όσο και στην επαρχία.

Στις 16 Νοεμβρίου μεγάλες αστυνομικές δυνάμεις επιτέθηκαν εναντίον του πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο έξω από το Πολυτεχνείο, με γκλομπ και δακρυγόνα, μα φοιτητές και πολίτες δεν κάνουν πίσω. Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος, όταν διαπίστωσε ότι η αστυνομία αδυνατούσε να εισέλθει στο Πολυτεχνείο, αποφασίζει να χρησιμοποιήσει τον στρατό. Τρία άρματα μάχης κατέβηκαν από το Γουδί προς το Πολυτεχνείο.

Στις 3 τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου αποφασίζεται από την μεταβατική κυβέρνηση η επέμβαση του στρατού και ένα από τα τρία άρματα μάχης που είχαν παραταχθεί έξω από τη σχολή, γκρεμίζει την κεντρική πύλη.

Οι φοιτητές που είχαν παραμείνει στο Πολυτεχνείο μαζεύτηκαν στο κεντρικό προαύλιο, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο. Η πτώση της πύλης ακολουθήθηκε από την είσοδο μιας μονάδας ενόπλων στρατιωτών των ΛΟΚ που οδήγησαν τους φοιτητές έξω από τη σχολή.

Στρατιώτες και αστυνομικοί έβαλαν με πραγματικά πυρά κατά πολιτών μέχρι και την επόμενη μέρα, με συνέπεια δεκάδες άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους. Σύμφωνα με έρευνα του διευθυντή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Λεωνίδα Καλλιβρετάκη το 2003, ο αριθμός των επωνύμων νεκρών ανέρχεται σε 23, ενώ αυτός των νεκρών αγνώστων στοιχείων σε 16.

Η δικτατορία κατέρρευσε στις 23 Ιουλίου του 1974, αφού είχε ήδη προηγηθεί η τουρκική εισβολή στην Κύπρο.

Η συμπλήρωση 49 χρόνων από την εξέγερση του Πολυτεχνείου ως κορύφωση των αγώνων του λαού για να απαλλαχθεί από την δικτατορία.

Διαβάστε ακόμα

Επικαιρότητα