Επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στη μνήμη των εκτελεσθέντων από τους Ιταλούς στις 24/12/1942, πραγματοποιήθηκε πριν λίγες ημέρες στη θέση “Πάνω Λόγγοβες” του Μικρού Χωριού Ευρυτανίας.
Στη λιτή εκδήλωση μνήμης έδωσαν το παρών, μεταξύ άλλων, η Βουλευτής Ευρυτανίας, Τζίνα Οικονόμου, η Αντιπεριφερειάρχης Δασικής Πολιτικής & Κτηνοτροφίας, Κατερίνα Καλαντζή, η Πρόεδρος της ΕΚΕΠΠΠΑΔΗΚ, Κωνσταντία Τσιουγκρή, η Αντιδήμαρχος Καρπενησίου, Σοφία Ζαλοκώστα, ο επικεφαλής της ελάσσονος αντιπολίτευσης στο Δ/Σ Καρπενησίου, Δημήτρης Γκορόγιας, ο δημοτικός σύμβουλος, Γιάννης Ίβρος, οι πρόεδροι των Τ.Κ. Μικρού Χωριού και Μεγάλου Χωριού, Δημήτρης Φλέγκας και Γιάννης Γαβρίλης, η Πρόεδρος της Αδελφότητας Μικροχωριτών, Κυριακή Αϊβαλιώτου, εκπρόσωποι συλλόγων κ.α.
Το χρονικό
Ευθύς μετά τη μάχη του Μικρού Χωριού, στις 18/12/42, οι Ιταλοί μπήκαν στο χωριό, συνέλαβαν δεκάδες άνδρες αλλά και μερικές γυναίκες από το Μεγάλο και το Μικρό Χωριό και τους έκλεισαν στο σπίτι του Σπύρου Δερματά. Μετά τους μετέφεραν στον Προυσό, για να τους ξαναφέρουν και πάλι στο Μικρό Χωριό. Την παραμονή τον Χριστουγέννων του 1942, ξεχώρισαν 13 άνδρες. Απ’ αυτούς πήραν τον ιερέα Δημ. Βαστάκη και τον ενωμοτάρχη Χαρ. Κατσίμπα και τους έκλεισαν μέσα στο σπίτι του γιατρού Ευ. Πιστιόλη, δίπλα στην πλατεία του χωριού και τους έκαψαν αφού προηγουμένως τους βασάνισαν κάτω από το μεγάλο πλάτανο της πλατείας του Χωριού.
Οι υπόλοιποι έντεκα οδηγήθηκαν λίγο έξω απ’ το χωριό στην τοποθεσία Πάνω Λόγγοβες, και υποχρεώθηκαν να σκάψουν οι ίδιοι τους τάφους, που θα δέχονταν σε λίγο τα άψυχα κορμιά τους. Από το Μικρό Χωριό ήταν ο Χρ. Φλέγγας, Πρόεδρος της Κοινότητας και ο παλαίμαχος πρόεδρος Νικ. Κυρίτσης. Από το Μεγάλο Χωριό ήταν οι: Αρχίατρος Χ. Μέρμηγκας, δάσκαλος Ι. Καρυοφύλλης, Κ. Αραπογιάννης, Δ. Δασκαλάκης, Δ. Ματζούτας, Ι. Μεσίρης, Θ. Οικονόμου, Β. Παλιούρας, Α. Σιταράς. Στάθηκαν όλοι όρθιοι, αλύγιστοι μπροστά στους εκτελεστές τους κι έπεσαν γενναία κάτω από τις ριπές των πολυβόλων την ώρα, που ο ανάμεσά τους δάσκαλος του Μεγάλου Χωριού, Ιωάννης Καρυοφύλλης, ύψωνε το χέρι του αναφωνώντας: «Ζήτω η Αιωνία Ελλάς!»
Οι Ιταλοί όμως δεν αρκέσθηκαν στις εκτελέσεις. Έφυγαν αφού πρώτα έβαλαν φωτιά σε πολλά σπίτια του χωριού. Μέσα σε ένα απ’ αυτά ήταν και μια ανήμπορη συγχωριανή, η Αθηνά Δερματά, που κάηκε ζωντανή.
Οι κάτοικοι, τρομοκρατημένοι, κρύβονταν στα γύρω βουνά και σε δυσπρόσιτες περιοχές. Μέσα στις κρυψώνες τους ριγούσαν από πόνο σαν έβλεπαν τις τεράστιες πύρινες φλόγες που ξεπετάγονται από τα νοικοκυριά τους, Ύστερα δειλά, δειλά κατηφόριζαν προς το πολύπαθο χωριό τους. Κατάπιναν με καρτερία την πίκρα τους και προσπαθούσαν να επιβιώσουν μέσα στα αποκαΐδια. Μετά το 1943 το Χωριό έγινε στόχος των Γερμανών. Τον Αύγουστο του 1944 έκαψαν όσα σπίτια στέκονταν ακόμα όρθια και μαζί τους και το σχολείο του χωριού.
