Για πρώτη φορά στην ιστορία, ένα διαστημικό σκάφος από τη Γη συνετρίβη σε έναν αστεροειδή για να δοκιμάσει αν μπορεί να σωθεί ο πλανήτης μας από την εξαφάνιση. Το διαστημικό σκάφος με το όνομα «Τεστ Ραντεβού Διπλού Αστεροειδούς – ΒΕΛΟΣ», (Double Asteroid Rendezvous Test – DART) της ΝΑΣΑ, προσέκρουσε σε έναν μικρό αστεροειδή 11 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη χθες βράδυ (26 Σεπτεμβρίου 2022) σε αυτό που η αμερικανική διαστημική υπηρεσία χαρακτήρισε ως την πρώτη δοκιμή πλανητικής άμυνας στον κόσμο. Στόχος του ήταν να αλλάξει την τροχιά ενός διαστημικού βράχου – που ονομάζεται Δίμορφος – ο οποίος περιστρέφεται γύρω από έναν μεγαλύτερο αστεροειδή τον Δίδυμο, σε τέτοιο σημείο ώστε να αποδείξει ότι η ανθρωπότητα θα μπορούσε να εκτρέψει έναν επικίνδυνο αστεροειδή εάν κατευθυνόταν προς τη Γη.
Να και κάτι που δεν θα μπορούσαν να κάνουν οι δεινόσαυροι πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια, όταν ο τεράστιος αστεροειδής Τσιξουλούμπ χτύπησε στη χερσόνησο Γιουκατάν και οδήγησε στην εξαφάνισή τους!
Το διαστημόπλοιο ΒΕΛΟΣ που είχε μέγεθος όσο ένα αυτοκίνητο, χτύπησε τον Δίμορφο στις 2:14΄ ώρα Ελλάδας ενώ πετούσε με την επιβλητική ταχύτητα των 22.500 χλμ/ώρα. Αν και το μέγεθός του δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλο, η ΝΑΣΑ ήλπιζε ότι τα 600 κιλά του θα αρκούσαν να μετακινήσουν τον Δίμορφο που έχει πλάτος 163 μέτρα λίγο πιο γρήγορα στην τροχιά του γύρω από τον γονέα του. Η αναλογία ήταν σαν να τρακάρει ένα αυτοκίνητο με τη μεγάλη πυραμίδα του Χέοπα, αλλά με ασύλληπτα υψηλή ταχύτητα, έτσι ώστε να την μετακινήσει λίγα μέτρα.
Μεγάλο μέρος των τελευταίων τεσσάρων ωρών του ΒΕΛΟΥΣ ήταν αυτοματοποιημένο, με το σύστημα πλοήγησης του διαστημικού σκάφους να κλειδώνει στον Δίμορφο την τελευταία ώρα της προσέγγισής του. Η κύρια κάμερα μετέδιδε μια φωτογραφία στη Γη κάθε δευτερόλεπτο μέχρι που η εικόνα έγινε μαύρη καθώς το διαστημικό σκάφος συνετρίβη στον αστεροειδή.
Ο κίνδυνος μιας καταστροφικής πρόσκρουσης αστεροειδούς στη Γη είναι μακρινός, αλλά πραγματικός, λένε οι επιστήμονες της ΝΑΣΑ, η οποία έχει εντοπίσει ήδη το 40% των μεγάλων αστεροειδών πλάτους έως και 140 μ. που θα μπορούσαν να αποτελέσουν απειλή, ενώ συνεχίζει να ψάχνει και για τους υπόλοιπους. Μάλιστα, το 2026 θα αρχίσει να λειτουργεί ένα νέο τηλεσκόπιο που θα συμβάλλει στην έρευνα αυτή.
Η ΝΑΣΑ επέλεξε τον Δίμορφο, για συγκεκριμένους λόγους. Πρώτον, ο δορυφόρος είναι μέρος ενός δυαδικού συστήματος και περιφέρεται γύρω από το μητρικό του σώμα μία φορά κάθε 11 ώρες και 55 λεπτά, ένα αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα ώστε οποιαδήποτε αλλαγή στην τροχιά του να είναι εμφανής στα επίγεια τηλεσκόπια που θα αναλάβουν να κάνουν τις επόμενες μετρήσεις.
Ενώ ταξινομούνται ως «δυνητικά επικίνδυνοι αστεροειδείς», ο Δίδυμος και ο Δίμορφος δεν αποτελούν απειλή στο άμεσο μέλλον, δηλαδή τους επόμενους αιώνες. Στόχος ήταν το ΒΕΛΟΣ να επιταχύνει τον Δίμορφο κατά 10 λεπτά στην τροχιά του, χωρίς όμως να υπάρχει κίνδυνος αλλαγής της τροχιάς του δυαδικού συστήματος που θα το έφερνε πλησιέστερα στη Γη. Τώρα βρίσκονται σε απόσταση μόλις 7 εκατομμυρίων μιλίων, και είναι το πλησιέστερο σημείο τους με τον πλανήτη μας για τα επόμενα 40 χρόνια, άρα ήταν στην κατάλληλη θέση την κατάλληλη στιγμή.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων στιγμών του ΒΕΛΟΥΣ, φωτογραφίες από το διαστημικό σκάφος αποκάλυψαν εκπληκτικές λεπτομέρειες τόσο του Διδύμου όσο και του Διμόρφου. Εμφανίστηκε ένας παράξενος νέος κόσμος, ένας αστεροειδής σε σχήμα αυγού καλυμμένος με ογκόλιθους και ανώμαλο έδαφος.
Το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της ΝΑΣΑ, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και ένα μικρό διαστημικό σκάφος που απελευθέρωσε το ΒΕΛΟΣ λίγο πριν την πρόσκρουση, παρακολούθησαν τη συντριβή από τις αντίστοιχες θέσεις τους στο το ηλιακό σύστημα. Αλλά και στη Γη, ένα τεράστιο δίκτυο επίγειων τηλεσκοπίων ορίστηκε να παρακολουθεί το δυαδικό σύστημα Δίδυμου-Διμόρφου, καθώς θα περνάει ο καιρός, για να δει πόσο πιο γρήγορα κινείται τώρα ο Δίμορφος στην τροχιά του. Αν κατόρθωναν να πετύχουν μια επιτάχυνση 73 δευτερολέπτων θα ήταν ευχαριστημένοι, ωστόσο πλέον ευελπιστούν ότι η αλλαγή της ταχύτητάς του θα φτάσει τα 10 λεπτά.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος σχεδιάζει τη δική του αποστολή στο σύστημα αστεροειδών Δίδυμος-Δίμορφος για να μελετήσει το αποτέλεσμα της πρόσκρουσης του ΒΕΛΟΥΣ. Αυτή η αποστολή, που ονομάζεται Ήρα, θα πραγματοποιηθεί από ένα διαστημικό σκάφος που θα εκτοξευτεί το 2024 και στην πραγματικότητα θα τεθεί σε τροχιά γύρω από το δυαδικό σύστημα αστεροειδών έως το 2027 για να μελετήσει τα διαστημικά πετρώματα και τον κρατήρα που δημιουργήθηκε στον Δίμορφο από την σύγκρουση.
Έτσι λοιπόν… Ενώ κάποιοι άνθρωποι θέλουν να μείνουν στην Ιστορία ανασταίνοντας αυτοκρατορίες, βάζουν νάρκες και εμποδίζουν τη διακίνηση των τροφίμων του πλανήτη, εκτινάσσουν τις τιμές της ενέργειας προκειμένου να χρηματοδοτήσουν αχρείαστους πολέμους, κάποιοι άλλοι, μένουν όντως στην Ιστορία εξασφαλίζοντας την ανθρωπότητα από τις καταστροφικές συνέπειες μιας σύγκρουσης με αστεροειδή.
Είναι πραγματικά μια ακόμη έκφανση της αλλοπρόσαλλης ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας που μπορεί να οδηγήσει τον κόσμο πότε στο έρεβος και πότε στο φως, πότε στην αποθέωση και πότε στην καταστροφή.
