Το 1932, ο Άλντους Χάξλεϊ, έγραψε το βιβλίο του «Γενναίος Νέος Κόσμος». Πρόκειται για την περιγραφή μιας δυστοπίας (το αντίθετο της ουτοπίας) στην οποία οι άνθρωποι έχουν κατακτήσει μια ψεύτικη «ευτυχία» σε όλους τους τομείς της ζωής. Αυτό έγινε με την εφαρμογή των επιστημονικών επιτευγμάτων στην καθημερινότητα. Έτσι, τα παιδιά δεν γεννιούνται με φυσιολογικό τρόπο αλλά «παράγονται» σε σωλήνες στα κρατικά εργαστήρια με τη μέθοδο της κλωνοποίησης.

Ανάλογα με το πόσο οξυγόνο τους παρέχεται κατά τη διάρκεια της «κύησης» προκύπτουν πέντε τύποι ανθρώπων: οι Άλφα, οι Βήτα, οι Γάμμα, οι Δέλτα και οι Έψιλον. Οι Άλφα είναι οι πιο έξυπνοι, ενώ οι Έψιλον είναι μειωμένης ευφυΐας και προορίζονται για τις απλές και άχαρες δουλειές. Όσο μεγαλώνουν στις κούνιες τους ακούνε ηχογραφημένα μηνύματα του τύπου «είμαι ευτυχισμένος που είμαι Δέλτα. Μου αρέσει πολύ να σκάβω στα ορυχεία γιατί είναι πολύ όμορφα!». Ακόμα, τα ναρκωτικά, που αποτελούν κύριο μέσο καταστολής, είναι νόμιμα πλέον και δεν βλάπτουν την υγεία. Ίσα – ίσα συνιστώνται από το κράτος…

Δεδομένου λοιπόν ότι οι ικανότητες και η ευφυΐα προκαθορίζονται, ο καθένας κάνει τη δουλειά για την οποία είναι βιολογικά προορισμένος και έτσι όλοι αισθάνονται ευτυχισμένοι με αυτό που είναι!

Σ’ αυτή την κοινωνία δεν υπάρχει Τέχνη αλλά ούτε και θρησκευτικό συναίσθημα. Το σεξ είναι ελεύθερο και μάλιστα η πολιτεία το προπαγανδίζει με το σύνθημα «οι πάντες ανήκουν στους πάντες», παρέχοντας επιπλέον και άλλες μορφές ηδονής: οι άνθρωποι παρακολουθούν κινηματογραφικές ταινίες που διεγείρουν τις αισθήσεις μέσω ηλεκτροδίων συνδεδεμένων στα καθίσματα.

Το ανατριχιαστικό συμπέρασμα που προκύπτει από το βιβλίο του Χάξλεϊ, ενός πεσιμιστή και είρωνα συγγραφέα -εκ των κορυφαίων σατυρικών της δυτικής λογοτεχνίας-, είναι πως τα προβλήματα της κοινωνίας βεβαίως και μπορούν να επιλυθούν μια για πάντα, αλλά αυτό συνεπάγεται ότι θα αφαιρεθούν από τον άνθρωπο όλα τα γνωρίσματα που τον κάνουν να ξεχωρίζει από τα ζώα.

Αυτά τα λίγα ως «φιλολογικό υπόβαθρο» για το σημερινό μας θέμα. Ας δούμε τώρα για ποιο λόγο έγινε αυτή η εκτενής αναφορά: Προ ετών είχα βρεθεί στην Αθήνα, στο τεράστιο υπόγειο πάρκινγκ ενός πολυκαταστήματος. Πιστός στα επαρχιώτικα ανακλαστικά μου και μην υπολογίζοντας ότι ο ΚΟΚ ισχύει και στους υπόγειους χώρους στάθμευσης, θεώρησα ότι ο χώρος μου ανήκει δικαιωματικά με αποτέλεσμα να παραβιάσω αμέριμνος και με σεβαστή ταχύτητα ένα εμφανέστατο ΣΤΟΠ. Η θεία δίκη με τη μορφή ενός αυτοκινήτου που οδηγούσε μια εξαιρετικά κομψή κυρία επέπεσε ως ηφαίστειος κεραυνός στο δεξί μου τροχό και ακρόμπαρα, ψαλίδια, μπιλιοφόροι έγιναν μια ωραία τριαδική ενότητα! Το αυτοκίνητο «κρεμάστηκε» στον δεξιό τροχό και ακινητοποιήθηκε στη μέση του κεντρικού διαδρόμου, σε στάση… γονυκλισίας απέναντι στη -δικαίω τω λόγω- διαμαρτυρόμενη κυρία.

Αμέσως κατέφθασε ευγενέστατη η υπεύθυνη του συγκεκριμένου τομέα του πάρκινγκ, σε λίγο οι εκπρόσωποι των ασφαλιστικών κι εγώ άρχισα να ψάχνω για τους υπεύθυνους αφού έπρεπε να βρεθεί μια λύση για να μετακινηθεί το αυτοκίνητο.

Αφού τακτοποιήθηκαν κάπως τα πράγματα, η υπεύθυνη του τομέα αποσύρθηκε και τη θέση της πήρε ένας υφιστάμενος, επιφορτισμένος με τη ρύθμιση της κυκλοφορίας, για να μην συμβεί κι άλλο ατύχημα. Και εκεί διαμείφθηκε ένας απίστευτος διάλογος, ο οποίος σαν από κάποιο… χωροχρονικό παράδοξο μας μετέφερε όλους, αυτοκίνητα και ανθρώπους, στο περίεργο μέλλον της χαξλεϊκής δυστοπίας!

Συγκεκριμένα ο συμπαθητικός υπάλληλος, με τα γουρλωτά του μάτια, το παιδιάστικο παρουσιαστικό του και την εντυπωσιακή του στολή, μόλις άκουσε ότι σκοπεύαμε να απευθυνθούμε στη διεύθυνση του πολυκαταστήματος για να δούμε τι θα γίνει, κατεπλάγη ως άλλος… Ιωσήφ, «το υπέρ φύσιν θεωρών»:

– Μα στον ίδιο τον διευθυντή;

– Αν, όχι, τουλάχιστο να δούμε τον υπεύθυνο του παρκινγκ.

– Μα η κυρία που ήταν προηγουμένως εδώ ήταν Βήτα! Είναι δυνατόν να -θέλετε να ενοχλήσετε τον Άλφα;

– Εσείς τι είστε;

– Εγώ είμαι Γάμμα! Και μάλιστα με απασχολείτε από τη δουλειά μου κύριε!

Και συνέχισε να νεύει με έντονες κινήσεις στους διερχόμενους οδηγούς, επιτελώντας το, δίχως άλλο, σημαντικότατο έργο του, μουρμουρίζοντας ακατάληπτες διαμαρτυρίες για το υπερβολικό μας αίτημα. Όταν κατέφθασε ο ίδιος ο Άλφα, χαμογέλασε επιδοκιμαστικά στον υφιστάμενό του, στέλνοντάς του ρίγη συγκίνησης και ευτυχίας για τον απρόσμενο έπαινο και προσπάθησε να μας εξυπηρετήσει, υπηρετώντας φυσικά κι αυτός, πρώτα απ’ όλα, το δικό του «ανώτερο» ρόλο.

Όλη αυτή η κατάσταση, η ιεράρχηση, η απόλυτη εξειδίκευση, φανερώνει, αν μη τι άλλο, ότι η κοινωνία μας αρχίζει να μοιάζει ανησυχητικά όλο και περισσότερο με τον Γενναίο Νέο Κόσμο του Χάξλεϊ. Δεν είναι τυχαίο ότι το βιβλίο του είναι τρίτο στη λίστα των βιβλίων που ομάδες πολιτών θέλησαν να απαγορευτούν στις ΗΠΑ, όπου η κοινωνία πάνω απ’ όλα είναι ξεκάθαρα δομημένη με βάση την ιεραρχία και το ηδονιστικό πρότυπο.

Οι μέθοδοι ποδηγέτησης και αποπροσανατολισμού έχουν αλλάξει και βελτιωθεί στο πέρασμα του χρόνου. Σήμερα επικρατεί η εκλεπτυσμένη σκλαβιά και η φαινομενική ελευθερία. Οτιδήποτε άλλο θα προκαλούσε πολύ πιο δυναμικές αντιδράσεις και η καθεστηκυία τάξη το αποφεύγει.

Τα βιβλία δεν απαγορεύονται, ποιος όμως τα διαβάζει όταν υπάρχει η τηλεόραση, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα πάσης φύσεως ριάλιτι σόου; Η πληροφόρηση δεν είναι κατευθυνόμενη, παρέχεται όμως με τόσο καταιγιστικούς ρυθμούς που καταντάει άχρηστη και δαιδαλώδης και ανούσια.

Μηνύματα του τύπου «πάρτε τη νέα ουσία που αδυνατίζει», «κερδίστε χρήματα με ένα απλό μήνυμα», «ζώδια», «κουτσομπολιά διασημοτήτων», κλπ., οδηγούν στο πνίξιμο της αλήθειας σε μια θάλασσα αδιαφορίας και άσχετων πραγμάτων. Τα εντονότερα συναισθήματα που βιώνουμε είναι όταν δακρύζουμε καθώς προβάλλεται το «έχεις πακέτο», ή τις ώρες που εξολοθρεύουμε εικονικά υπεράνθρωπους εχθρούς στον υπολογιστή, ή προσπαθώντας να φτιάξουμε το τέλειο κορμί, έχοντας εκατοντάδες «εικονικούς» φίλους στο facebook.

Ο Χάξλεϊ σε αντιδιαστολή με τον Όργουελ που πίστευε ότι ο πόνος και η βία είναι επιτυχή μέσα επιβολής της εξουσίας, θεωρεί ότι οι άνθρωποι μπορούν να ελεγχθούν αποτελεσματικότερα, μέσω της απόλαυσης.

Ο μεγάλος κίνδυνος που ελλοχεύει είναι στο μέλλον η ζωή μας να αποτελεί έναν «υπέροχο» συνδυασμό των προβλέψεων και των δυο. Κι όπως αναγράφεται σε κάποιο σχετικό φόρουμ, «τα δείγματα τα ζούμε ήδη».

Μόνη διέξοδος από όλα αυτά, η προσωπική εμπλοκή. Μόνη λύση η εφαρμογή της «διαπορίας», του να αναρωτιόμαστε και να αμφισβητούμε, δηλαδή, τα πάντα, κάτι που όπως υποστηρίζει και μια μεγάλη παιδαγωγός αποτελεί μαζί με το «φιλότιμο» ένα χαρακτηριστικό που διαχωρίζει τον ελληνισμό από το υπόλοιπο σύμφυρμα λαών και εθνοτήτων που άγονται και φέρονται χωρίς αντιστάσεις.