Γράφει ο Γιάννης Δημητρίου
Σαν σήμερα, οι Γιορτές Δάσους μας, οι καρπενησιώτικες θερινές εκδηλώσεις, συμπληρώνουν 60 χρόνια ζωής. Εξήντα χρόνια (με διαλείμματα) τέλεσής τους κάθε καλοκαίρι. Ήταν σαν σήμερα το 1964, που κηρύχθηκε η έναρξη των πρώτων εορτασμών, των Γιορτών Δάσους. Με πρόσκληση και πρόγραμμα το ωραίο συλλεκτικό ροζ χαρτάκι που βρίσκεται στα ΓΑΚ Ευρυτανίας, μετά από δωρεά του προσωπικού αρχείου ενός εκ των πρώτων συμπαραστατών των Γιορτών του Δάσους, του Θεοφάνη Ευαγγελοδήμου. Στην αρχή ολιγοήμερες, σταδιακά έφτασαν να είναι σχεδόν διμηνιαίες. Βέβαια, επειδή τα τελευταία δημόσια ήθη θέλουν όποια -μα όποια- εκδήλωση τελείται εντός της ανακηρυγμένης περιόδου “Γιορτών Δάσους”, να θεωρείται και αυτή εκδήλωση εορτών δάσους, κάποια στιγμή θα φτάσουμε να θεωρούμε και τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα κομμάτι τους. Αυτό είναι άλλη συζήτηση μεγάλη.
Τας “Εορτάς Δάσους” του 1964 εμπνεύστηκε ο τότε Νομάρχης Ευρυτανίας, Θεόδωρος Τσαούσης και αγκάλιασε με θέρμη ο τότε μόλις εκλεγείς Δήμαρχος, Θεοδόσιος Υφαντίδης. Ο Τσαούσης όμως δεν δούλεψε μόνος, έφτιαξε επιτροπή. Κάλεσε τους πιο δραστήριους ανθρώπους της πόλης, που έβλεπε ότι αγωνιούσαν να βελτιώσουν την -μόλις πριν από 20 χρόνια- ισοπεδωμένη πόλη τους. Να τη μετατρέψουν σε τουριστικό προορισμό. Να την μετατρέψουν σε οικονομικά ενεργή ορεινή περιοχή. Μάλιστα, δύο μήνες πριν, είχαν προσκληθεί όλοι αυτοί οι δραστήριοι Καρπενησιώτες για να συνεργαστούν.
Εμπνεύστηκαν λοιπόν τις γιορτές αυτές, αφιερωμένες στο δάσος, τη μόνη πλουτοπαραγωγική πηγή της Ευρυτανίας. Τότε ζούσαν αξιοπρεπώς εκατοντάδες οικογένειες σε όλο τον νομό χάρη στην ξυλεία και τα παράγωγα του δάσους: δασεργάτες, εργολάβοι, ημιονηγοί (μουλαράδες), έμποροι, τεχνίτες, ένας ολόκληρος κόσμος γύρω από το δάσος. Για αυτό τέθηκε και η εορτασμός τους στο επίκεντρο.
Και το δάσος αφορούσαν και οι πρώτες εκδηλώσεις: επισκέψεις στο εκτροφείο θηραμάτων του Δασαρχείου, επισκέψεις σε όμορφα σημεία παρθένου και αδιατάρακτου δάσους, εκδηλώσεις με “επιδείξεις εθνικών χορών” στο Κεφαλόβρυσο, ως προσβάσιμο σημείο του Δάσους, με σκοπό να αναδειχθεί και η τουριστική σημασία της εκμετάλλευσης του δάσους. Και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Οι “επιδείξεις εθνικών χορών”, δεν είχαν καταντήσει ακόμη ένα πολυφορεμένο θέαμα, δεν είχε βαρεθεί ο κόσμος να το βλέπει στη τηλεόραση, δεν υπήρχαν οι 48 σύλλογοι σε κάθε 24 χωριά, εκείνη την εποχή θεωρούνταν υψηλής αισθητικής θέαμα, προορισμένο για το Ηρώδειο, και ταυτόχρονα εθνικό εξαγώγιμο προϊόν πολιτισμού.
Δεν είναι τυχαίο ότι προσκεκλημένο συγκρότημα να κάνει την “επίδειξη των εθνικών χορών” ήταν το “Λύκειον των Ελληνίδων”, του οποίου η χορευτική ομάδα, ακριβώς ένα μήνα μετά (στις 23/9/1964) έδωσε παράσταση στο Ηρώδειο, με διθυραμβικές κριτικές στον αθηναϊκό τύπο τις επόμενες μέρες. Όλο δε το προηγούμενο καλοκαίρι η ίδια ομάδα έδινε παραστάσεις ή συμμετείχε διαγωνιστικά σε φεστιβάλ σε όλη την Ευρώπη. Και όμως καταφέρνει και έρχεται στο δυσπρόσιτο Καρπενήσι. Ενδεικτικό της πίεσης και της πειθούς που πρέπει να άσκησε ο τότε Νομάρχης, Τσαούσης. Δυο φωτογραφίες από την πρόβα και την παράσταση του ΛτΕ στο Κεφαλόβρυσο του 1964 άντλησα από προσωπικό αρχείο του Ομ. Καθηγητή του Τμήματος Φυσικής Αγωγής του ΕΚΠΑ και παλαίμαχου χορευτή της Χορευτικής Ομάδας του ΛτΕ Γιάννη Ζέρβα, δημοσιευμένες στο βιβλίο του “Οδοιπορικό στη Χορευτική Ομάδα του Λυκείου των Ελληνίδων”, Αθήνα 2022.
Σήμερα, 60 χρόνια μετά, στο Καρπενήσι δεν ξέρω αν οι γιορτές τελικά είναι του Δάσους. Πολιτισμικά νομίζω η πλειοψηφία των Καρπενησιωτών δεν συμμετέχει, καθώς μεγάλο μερίδιο του κόστους μοιράζεται στην πολιτισμική ικανοποίηση των ετεροδημοτών του καλοκαιριού στα χωριά της Ευρυτανίας. «Γκώσαμε» στις λαϊκές βραδιές, στις δημοτικές βραδιές, στα πάρτι νεολαίας και στις γιορτές πίτας. Το δε υπόλοιπο πολιτισμικό πρόγραμμα εντός Καρπενησίου, από φτωχό, έως υποκουλτούρα και με συμμετοχή χλιαρή και ολιγάριθμη. Χλιαρή και ολιγάριθμη, ίσως αλλά με στεντόρεια φωνή, να απαιτεί ενδεχομένως κάτι πιο ποιοτικό, κάτι πιο πολιτισμικά αξιόλογο, κάτι πιο προοδευτικό, κάτι που να δείχνει όραμα, πρωτοτυπία, φαντασία. Σαν την τολμηρή φαντασία του Νομάρχη Τσαούση και του Δημάρχου Υφαντίδη.