Θα αποφύγω τις εισαγωγές. Γνωρίστε μέσα από την κουβέντα μας τη Μιλένα Σμιτ, τη νέα μούσα του Αλμοδόβαρ που μόλις με 2 ταινίες στο βιογραφικό της έχει κερδίσει δύο υποψηφιότητες για τα Ισπανικά Όσκαρ (γνωστά ως Goya).
Με αφορμή την ταινία «Παράλληλες Μητέρες» που προβάλλεται ήδη στους Ελληνικούς κινηματογράφους μιλήσαμε για τη μητρότητα, την κακοποίηση, το bulling, το βιασμό, το revenge porn, την κατάθλιψη αλλά και το ομορφότερο άρωμα του κόσμου που δεν είναι άλλο από το μωρουδιακό δέρμα της ανηψιάς της.
-Με μόλις τη δεύτερη συμμετοχή σας σε κινηματογραφική ταινία, κερδίσατε και τη δεύτερη υποψηφιότητά σας για βραβείο Goya (τα ισπανικά Όσκαρ). Πώς αισθάνεστε με αυτή σας την επιτυχία;
-Εμμ… Για εμένα, δηλαδή, τα ζω πραγματικά όλα από το ίδιο μέρος που τα ζούσα πέρυσι. Με μεγάλο ενθουσιασμό, αλλά και αναγνωρίζοντας τι σημαίνει και υποθέτοντας ότι το απλό γεγονός ότι στη δεύτερη ταινία μου έχω μια δεύτερη υποψηφιότητα, είναι κάτι που με ικανοποιεί από μόνο του.
–Τι σημαίνει μητρότητα για ένα κορίτσι της ηλικίας σας που δεν έχει προσωπικά βιώματα; Πως συνδέθηκες με το μωρό;
-Δεν είμαι μητέρα, οπότε… Πραγματικά δεν ξέρω τι είναι αυτό το ενστικτώδες συναίσθημα της μητέρας, αλλά μπορώ να προσπαθήσω να το φανταστώ και νομίζω ότι από αυτή την άποψη, η Πενέλοπε ήταν ένας από τους ανθρώπους που με βοήθησαν περισσότερο.
-Η Πενέλοπε Κρουθ σας καθοδήγησε;
-Ναι, γιατί μοιράστηκε μαζί μου πολλές εμπειρίες που είχε από τότε που έγινε μητέρα αλλά και για την ώρα του τοκετού. Ήταν πολύ σημαντικό για μένα να μάθω πώς βιώνει μια 17χρονη κοπέλα τον τοκετό. Το οποίο είναι πολύ διαφορετικό από ένα ενήλικο άτομο, οπότε μιλούσα για πολλή ώρα με μια μαία. Και της έκανα ερωτήσεις για τις αμφιβολίες μου… Λοιπόν, τελικά, νομίζω ότι βοήθησε πολύ και ο χρόνος που ήμουν με τα μωρά και ειδικά με το κορίτσι, με το οποίο μοιραστήκαμε περισσότερο χρόνο, το τελευταίο, αυτό που φαίνεται μεγαλύτερο. Και υπήρξε επίσης μια πολύ σημαντική σύνδεση. Αυτό διευκόλυνε πολύ αργότερα, λοιπόν, να μπορέσω να μεταδώσω αυτό το συναίσθημα της μητρότητας, που στην τελική μπορείς να το νιώσεις, νομίζω, μόνο όταν γίνεσαι μητέρα. Αλλά υπάρχει επίσης και το γεγονός ότι είμαστε ηθοποιοί, και είμαστε αρκετά τυχεροί που μπορούμε να δουλέψουμε με τη φαντασία μας και με συναισθήματα που δεν έχουμε ανακαλύψει ποτέ και νομίζω ότι είναι επίσης πολύ ωραίο, σαν να δίνεις την οπτική σου από ένα σημείο που δεν έχεις ζήσει ποτέ, αλλά σε αυτήν την περίπτωση είναι έτσι.
–Οι Ιάπωνες λένε ότι κάθε φωτογραφία σου κλέβει λίγη από την ψυχή. Συμβαίνει το ίδιο με τις ταινίες;
-Ναι, γιατί στο τέλος, αφιερώνεις μέρος του χρόνου σου και της ζωής σου και των εμπειριών και των συναισθημάτων σου σε αυτά τα έργα. Έτσι, τελικά δεν σε αφήνουν ποτέ αδιάφορο, σωστά;
–Η ηρωίδα που υποδύεται η Κρουθ, βγάζει φωτογραφίες άψυχα αντικείμενα. Αν και επαγγελματίας φωτογράφος στην ταινία, έχει βγάλει ελάχιστες φωτογραφίες του μωρού της. Ο σύντροφος της, και πατέρας του παιδιού της, είναι αρχαιολόγος· βγάζει φωτογραφίες τους σκελετούς στην ανασκαφή. Κατ’ επέκταση θεωρώ ότι το μωρό συμβολίζει το πένθος και τα νεκρά σώματα των ανθρώπων που εκτελέστηκαν, τη ζωή. Θα σχολιάσετε αυτές τις αντιφάσεις;
–To κεφάλι μου εκρήγνυται! Θεέ μου! Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ αυτό. Είμαι σε σοκ! Είναι σαν να είναι το ίδιο πράγμα, ή μάλλον είναι αντίφαση, ή μάλλον είναι σαν τα δύο άκρα της ζωής και του θανάτου!
-Είναι κάτι σαν αυτό που αναφέρεται στην ταινία: «Δεν υπάρχει ιστορία βουβή» αφού οι δύο γυναίκες, γεννούν την Ισπανία. Το παιδί της μιας μάνας μεγαλώνει σε ξένα χέρια, το παιδί της άλλης πεθαίνει. Μοιάζει σαν ένας παραλληλισμός του Φρανκισμού (εθνικισμός/φαλαγγίτες) με τους δημοκρατικούς (φιλελεύθερους, κομμουνιστές, αναρχικούς).
-Λοιπόν, δεν το είχα σκεφτεί ποτέ και πραγματικά το σκέφτομαι πρώτη φορά αυτή τη στιγμή.
–Η ηρωίδα σας αναφέρεται στο βιασμό της, το bulling που δέχεται για να μη γίνει το video ένα revenge porn. Στην Ελλάδα έχουμε μια παραπλήσια υπόθεση που μας απασχολεί. Πώς θα αντιδρούσατε σε μια ανάλογη κατάσταση;
-Πιστεύω ότι πρέπει να κάνεις πολύ συνειδητή χρήση [της τεχνολογίας] και πάνω απ’ όλα με στεναχωρεί πολύ που όσο περνάει ο καιρός τα παιδιά έχουν λογαριασμούς σε κοινωνικά δίκτυα όλο και πιο νωρίς. Και νομίζω ότι κάνουμε λάθος με όλη αυτή την πρόοδο της τεχνολογίας, που δίνουμε ένα όργανο σε ένα παιδί που του αφαιρεί την παιδική του ηλικία, το πιο οργανικό κομμάτι της παιδικής του ηλικίας και της νιότης… Το θέμα είναι τελικά να μην εθιστεί κανείς, ειδικά σε κοινωνικά δίκτυα που δεν μπορεί να ελέγξει τι συμβαίνει μέσα στις 24 ώρες που έχει η μέρα. Οπότε νομίζω ότι για παράδειγμα, η χρήση που μπορεί να κάνω στα κοινωνικά δίκτυα, είμαι σίγουρη ότι σε καμία περίπτωση δεν θα ήταν υπερβολική, ούτε θα επέτρεπα οποιαδήποτε μη ανεκτή συμπεριφορά στα κοινωνικά μου δίκτυα. Αλλά καταλαβαίνω ότι υπάρχουν πολλά κορίτσια που ίσως ακόμα δεν έχουν αυτή τη συναισθηματική παιδεία, που πολλές φορές δεν ξέρουν καν πώς να αντιδράσουν – τα κορίτσια και τα αγόρια γενικά, δηλαδή όλων των φύλων και όλων των χαρακτήρων. Αλλά νομίζω ότι ναι, υπάρχει ένα στάδιο στα νιάτα μας, που δεν έχουμε πλήρη επίγνωση του τι μπορεί να συμβεί στη ζωή μας, ειδικά στην εφηβεία. Ίσως θα πρέπει να δίνεται η μεγαλύτερη προσοχή, γιατί είναι πραγματικά πολύ επικίνδυνο να βρεθείς σε μία κατάσταση που μπορεί να σημαδέψει με πολύ δυσάρεστο τρόπο τη ζωή σου.
–Η ταινία τελειώνει με ένα ρητό του Εδουάρδο Γκαλεάνο. Ο ίδιος όμως είχε πει «Είμαστε όλοι θνητοί μέχρι το πρώτο φιλί και το δεύτερο ποτήρι κρασί.»· είναι τόσο απλά τα συναισθήματά μας;
-Νομίζω ότι τα συναισθήματά μας… Τα συναισθήματα που πραγματικά έχουμε μέσα μας, πάνω απ’ όλα, εκφράζονται λογικά και σωματικά.
–Ο Πέδρο σε έβαλε να αλλάξεις μαλλιά; Το κοντό μαλλί στην τραγωδία σημαίνει πένθος. Το μακρύ μαλλί, στα όνειρα, σημαίνει υγεία. Πως σε βοήθησε αυτό στο ρόλο σου;
-Νομίζω ότι είναι πολύ ενδιαφέρον το να εξωτερικεύεις ό,τι σου συμβαίνει μέσα σου, σε μια φυσική μορφή, όπως ένα κούρεμα, για παράδειγμα, ένα τατουάζ ή μια αλλαγή πόλης ή μια σημαντική απόφαση που, πάνω από όλα, νομίζω ότι το πιο βασικό είναι ότι με το να μπορείς να το εξωτερικεύσεις και βλέποντάς το να σωματοποιείται, μπορείς να αναγνωρίσεις και νωρίτερα την αλλαγή που συμβαίνει μέσα σου. Για παράδειγμα, όταν τελείωσα το «No Matarás», που ήταν η πρώτη μου ταινία – ναι, με τον Μάριο Κάσας – και είχαν περάσει ήδη 6 ή 7 χρόνια χωρίς να κόψω τα μαλλιά μου… Είχα μακριά μαλλιά, σχεδόν μέχρι τη μέση και εκείνη τη στιγμή ήταν σαν η μεγάλη αλλαγή της ζωής μου, όταν γύρισα εκείνη την ταινία. Για μένα ήταν σαν μια νέα σελίδα και αποφάσισα να κόψω τα μαλλιά μου μέχρι τα αυτιά μου γιατί κατά κάποιον τρόπο για μένα αντιπροσώπευε όλο αυτό το μαλλί τις ρίζες τόσων πολλών χρόνων που επιμήκυνα μια κατάσταση που με έκανε πολύ χαρούμενη και δεν μπορούσα να την ξεπεράσω και κατά κάποιο τρόπο, αυτή η στιγμή στη ζωή μου ήταν το σημείο καμπής, όπου βίωσα την πιο καθαρτική μου διαδικασία ως άνθρωπος για να έρθω πιο κοντά σε αυτό που ήθελα να αρχίσω να κάνω, οπότε νομίζω ότι συμβαίνει κάτι παρόμοιο και στην Άννα στις «Παράλληλες Μητέρες», αποφασίζει να πάρει μια απόφαση που ξέρει ότι θα αλλάξει την υπόλοιπη ζωή της.
Είχε να αντιμετωπίσει ένα πολύ μεγάλο τραύμα και όχι μόνο το γεγονός ενός βιασμού, κάτι που δεν ξεχνάς ποτέ, σωστά;
Αλλά και το γεγονός της απώλειας που βίωσε και που είναι ένα κενό το οποίο φαντάζομαι πως δεν μπορεί να γεμίσει με τίποτα. Οπότε στο κουράγιο που παίρνει και τη δύναμη που αντλεί για να γυρίσει σελίδα και να συνεχίσει τη ζωή της και να μην βυθιστεί κυριολεκτικά στα σκατά, νομίζω ότι το πρώτο βήμα που κάνει πριν φύγει από το σπίτι και τα κάνει όλα αυτά, είναι να γίνει ένας άλλος άνθρωπος και τι καλύτερο από το φαίνεται αυτό και στην εξωτερική εμφάνιση.
-Θεωρείτε ευχή ή παγίδα ότι πλέον είστε μια «Τσίκα-Αλμοδοβαριάνα»;
-Τσίκα Αλμοδόβαρ θέλετε να πείτε…
-Σας ευχαριστώ για τη διόρθωση…
-Οχι! Είμαι τόσο ευγνώμων και τόσο χαρούμενη. Τόσο χαρούμενη που δούλεψα με τον Pedro και όλους τους συνεργάτες μου και για μένα είναι τόσο δύσκολο γιατί είμαι στο ξεκίνημά μου και αυτό είναι το μεγαλύτερο έργο για μένα… Αλλά όχι πραγματικά, για μένα δεν ήταν, δεν ήταν παγίδα, ήταν κάτι που δεν επιδίωξα. Και ήρθε μόνο του, οπότε απλώς περιορίζομαι στο να μάθω όσο το δυνατόν περισσότερα από αυτή την εμπειρία και κυρίως να μην δημιουργήσω προσδοκίες που δεν είναι πραγματικά στις δυνατότητές μου. Έτσι έχω απολαύσει όλη τη διαδικασία, από τη διαδικασία του κάστινγκ, τις πρόβες – περάσαμε 5 μήνες σε πρόβες, μετά δυόμισι μήνες γυρίσματα και 3 μήνες μετά το τέλος των γυρισμάτων κάναμε πρεμιέρα στη Βενετία, ήταν μια πολύ γρήγορη διαδικασία, και ταυτόχρονα πολύ έντονη. Αλλά δεν μετανιώνω για τίποτα γιατί είναι μια εμπειρία που με έχει κάνει να μάθω πολλά, από την καλή και από την ανάποδη… Και πάνω από όλα, νομίζω ότι δεν υπάρχει ποτέ αρνητικό συναίσθημα απέναντι σε όλη αυτή την εμπειρία, σωστά; Για εμένα τουλάχιστον.
-Με αυτή την αφορμή θα ήθελα να σας ρωτήσω και για μια άλλη «Τσίκα Αλμοδόβαρ», τη Βερόνικα Φορκέ, που πριν λίγες μέρες έδωσε τέλος τη ζωή της μετά από πολύχρονη μάχη με ψυχικές ασθένειες.
-Για εμένα είναι τόσο δύσκολο [να πάρω θέση] επειδή… Πάντα υπερασπιζόμουν ότι ως κοινωνία πρέπει να παλεύουμε περισσότερο ενάντια στον στιγματισμό της ψυχικής υγείας, που σίγουρα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην περίπτωση της Βερόνικα… Είναι αλήθεια ότι ο καθένας μπορεί να πει ότι αυτό θέλει να κάνει στη ζωή του, και πώς θέλει να ζήσει και να πεθάνει αλλά, με θυμώνει πολύ όταν πραγματικά υπάρχουν επιλογές και αυτό όχι μόνο συμβαίνει, είναι συχνό φαινόμενο. Και ήταν ένα πολύ λυπηρό γεγονός, για τον ισπανικό κινηματογράφο και για όλους εμάς που επίσης τη θαυμάζαμε και ακολουθήσαμε το ίδιο επάγγελμα, για την οικογένειά της, κλπ, αλλά, κατά κάποιο τρόπο, αντιπροσωπεύει και τόσους άλλους ανθρώπους που τους συμβαίνει αυτό καθημερινά. Υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι που λόγω της έλλειψης μέσων του συστήματος, το οποίο πιστεύω ότι πρέπει να επενδύσει πολύ περισσότερους πόρους για την ψυχική υγεία και πολλές φορές πολλές δυσάρεστες καταστάσεις θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, απλώς με το να ενδιαφέρονταν και να φρόντιζαν γι’ αυτό. Και νομίζω ότι ως κοινωνία πρέπει να ασχοληθούμε με αυτό, αλλά και το σύστημα πρέπει να κάνει κάτι γιατί αν δεν κάνει, εμείς όσο και να θέλουμε, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα ουσιαστικά, αν δεν υπάρχει υποστήριξη από πίσω.
-Πάντα βάζω τα κλάματα σε σκηνές που για άλλους ανθρώπους μπορεί να μην είναι ούτε καν συγκινητικές. Αλλά για μένα η σκηνή όπου ο χαρακτήρας σας μιλάει για το relax του μωρού που θα έχει ακόμα επάνω του τη μυρωδιά της Αννίτας βάζω τα κλάματα αυτοστιγμεί.
-Θεέ μου, αυτή η σκηνή…
-Ανατριχιάζω ολόκληρος, αλήθεια το λέω.
-Ναι, και εγώ το ίδιο…
-Αυτό που σκεφτόμουν όταν τελείωσε η ταινία την οποία την έχω ήδη τρεις φορές είναι ότι η οσμή είναι η πιο πρωτόγονη αίσθηση…
-Θα βάλω τα κλάματα!
-Λυπάμαι για αυτό ήθελα απλώς να μοιραστώ την ανάμνηση μου από αυτή τη σκηνή και τις σκέψεις που μου προκάλεσε. Έχουμε πέντε αισθήσεις αν χάσουμε μία από αυτές η ζωή μας Θα είναι πολύ πιο δύσκολη αλλά τουλάχιστον θα έχουμε τις υπόλοιπες τέσσερις. Αλλά δεν θα μπορούσα να ζήσω χωρίς την όρασή μου. Χωρίς να μπορώ να δω όσα συμβαίνουν γύρω μου. Να ρωτήσω ποια είναι η πιο ισχυρή αίσθηση για εσάς;
-Θα έλεγα και εγώ η όραση… Αλλά, αυτή η μυρωδιά… Έχω ένα ανιψάκι τεσσάρων μηνών είναι το παιδί της αδερφής μου… Και κάθε πρωί κάθομαι με την αδερφή μου και το μωρό και μυρίζω τον λαιμό του και το προσωπάκι του και δεν μπορώ να ζήσω χωρίς αυτή τη μυρωδιά. Το ίδιο συμβαίνει και στην Άννα. Σκέφτομαι ότι δεν θα ξαναμυρίσω ποτέ αυτή τη μυρωδιά, και ραγίζει η καρδιά μου. Ήταν η πιο δύσκολη στιγμή για εμένα σε αυτή την ταινία. Και θυμάμαι πως έκλαψα πολύ εκείνη την ημέρα, μαζί με την Πενέλοπε… Στην ταινία δεν κλαίω ποτέ εκτός από μια-δυο φορές, αλλά στα παρασκήνια κλαίγαμε όλη την ώρα. Γιατί αυτή η ιστορία… Είναι τόσο δύσκολο να μπαίνεις σε αυτή τη θέση.
-Με την πρώτη ευκαιρία να το αγκαλιάσετε ξανά και να γεμίσετε από τη μυρωδιά του. Σας ευχαριστώ από καρδιάς.
-Εγώ σας ευχαριστώ για τη συζήτηση.
www.ertnews.gr
