ρεπορτάζ από την έντυπη έκδοση
Την ευκαιρία για διά ζώσης επαφή και επικοινωνία με τον συγγραφέα που μόλις τον περασμένο Νοέμβριο κέρδισε το Βραβείο Ευρωπαϊκού Μυθιστορήματος -για το βιβλίο του «Νίκη»- είχαν μαθητές, μαθήτριες και πολίτες του Καρπενησίου. Ο Χρήστος Χωμενίδης αποδέχθηκε με προθυμία την πρόσκληση που του έγινε στο πλαίσιο Σχεδίου Δράσης Φιλαναγνωσίας της Α’ Τάξης του ΓΕΛ, με πρωτοβουλία της Φιλολόγου του σχολείου, Χρύσας Σταυρομήτρου.
Ο 55χρονος συγγραφέας ήταν το κεντρικό πρόσωπο δύο διαδοχικών εκδηλώσεων που φιλοξενήθηκαν στην κεντρική αίθουσα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Καρπενησίου: το βράδυ (8μμ) της Κυριακής, 30 Ιανουαρίου 2022, συμμετείχε σε ανοικτή συζήτηση και το πρωί της επομένης (Δευτέρα 31/1) απάντησε σε ερωτήσεις μαθητών-τριών του Γενικού Λυκείου. Δήλωσε εντυπωσιασμένος από τη φυσική ομορφιά της Ευρυτανίας, ενώ συγκινήθηκε κατά την επίσκεψή του στους Κορυσχάδες.
Για τη «Νίκη» και τις καθημερινές ιστορίες ανθρώπων
Τόσο με τα παιδιά όσο και με τους ενήλικες, ο Χρ. Χωμενίδης αντάλλαξε ενδιαφέρουσες απόψεις περί παντός επιστητού, παρότι, αναμφίβολα, το βιβλίο του «Νίκη», ένα έργο που ζωντανεύει αριστοτεχνικά τα πάθη, τις εξάρσεις και τα τραύματα της Ελλάδας του τελευταίου αιώνα, από τη Μικρασιατική Καταστροφή μέχρι το 2008, καθώς και η κορυφαία διάκριση που απέσπασε, αποτέλεσαν σημείο αναφοράς στις συζητήσεις. Έγιναν εποικοδομητικοί διάλογοι με αφορμή και παλαιότερα βιβλία του («Ο Φοίνικας», «Λόγια Φτερά» κ.α.), ενώ η κουβέντα επεκτάθηκε μέχρι και στην κλιματική κρίση, στις κοινωνικοπολιτικές αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών στην Ελλάδα κ.ο.κ.
Ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία για τους μαθητές και τις μαθήτριες να κουβεντιάσουν με έναν συγγραφέα που αντλεί, όπως παραδέχθηκε, έμπνευση από τις καθημερινές ιστορίες ανθρώπων, κατορθώνοντας εν συνεχεία να αποτυπώσει το πολιτικό και κοινωνικό κλίμα μιας ολόκληρης εποχής. «Η μισή – και παραπάνω – δουλειά γίνεται πριν καν ανοίξεις τον υπολογιστή και βρεθείς απέναντι στη λευκή οθόνη· γίνεται όταν… ζεις, όταν παρατηρείς, όταν ακούς, όταν εκθέτεις τον εαυτό σου σε εμπειρίες, όταν δεν φοβάσαι τη συγκίνηση, τότε μαζεύεις το υλικό σου, το οποίο επεξεργάζεσαι μέσα σου δίχως καν να το συνειδητοποιείς πολλές φορές», επεσήμανε χαρακτηριστικά ο Χρ. Χωμενίδης.
«Το πρώτο πράγμα που συνειδητοποιεί κανείς όταν πρόκειται να γίνει συγγραφέας (…)», πρόσθεσε ανάμεσα στ’ άλλα, «είναι οι απίθανες δυνατότητες που δίνει το μέσο· βλέπεις, μια λευκή, κενή σελίδα και αντιλαμβάνεσαι ότι θα μπορούσε κάποιος να γράψει ένα αριστούργημα· το ίδιο συμβαίνει και με έναν ζωγράφο μπροστά από έναν καμβά». Σημείωσε δε ότι αυτό που πρέπει να κάνει κάποιος ο οποίος «μπαίνει σε αυτή την ‘περιπέτεια’ (σ.σ. της συγγραφής), είναι να μάθει να… σβήνει, να μάθει να μη λυπάται τις ώρες που κατανάλωσε».
Τα βιβλία, τόνισε, δεν υπάρχουν απλώς για να διασκεδάζουμε την πλήξη μας, καθώς εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, με την πληθώρα επιλογών που διαθέτουμε σήμερα (ίντερνετ, social media, Netflix κ.ο.κ.), «…θα είχαν εξαφανιστεί!». Χρησιμεύουν, είπε, σε κάτι πολύ σημαντικό: «Δίνουν νόημα. Τα μυθιστορήματα βάζουν τα πράγματα σε μια σειρά και θέτουν ερωτήματα που καλούμαστε να απαντήσουμε. Είναι ένας ολόκληρος κόσμος».
Χαρακτήρισε ιδιαίτερα σημαντικό το ότι υπάρχουν άνθρωποι που έχουν διαβάσει τα βιβλία του και δεν είναι διανοούμενοι, ούτε του χώρου των Γραμμάτων. Κι αυτό είναι το σπουδαίο, σχολίασε, να μπορέσει ο συγγραφέας με ένα βιβλίο, που είναι δυσπρόσιτη μορφή τέχνης διότι απαιτεί από αυτόν που γίνεται κοινωνός του να συγκεντρωθεί, να καθίσει σε μια καρέκλα και να διαβάσει, να γίνει κομμάτι του.
Ο Χωμενίδης, που συστήθηκε στο αναγνωστικό κοινό το 1993 με το μυθιστόρημα «Το σοφό παιδί», σε ερώτηση για το εάν τα βραβεία δύνανται να αποτελέσουν τροχοπέδη στη μετέπειτα πορεία του συγγραφέα, σημείωσε: «Ναι, μπορεί να σε αναστείλουν, να σε κομπλάρουν, ή να αισθάνεσαι πως καθετί που γράφεις συγκρίνεται με εκείνο το έργο. Η χαρά όμως βρίσκεται στην ίδια τη δημιουργία και όχι στην επιβράβευση». «Υπάρχει αυτός και άλλοι κίνδυνοι», είχε δηλώσει πρόσφατα (andro.gr): «Κατ’ αρχάς να πάρεις πάρα πολύ σοβαρά τον εαυτό σου, πράγμα το οποίο θα ήταν το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί ειδικά σε έναν άνθρωπο σαν κι εμένα, αλλά ελπίζω ότι πια απέχω από αυτό».
Πριν λίγους μήνες, ο συγγραφέας κυκλοφόρησε το νέο του βιβλίο («Ο Τζίμης στην Κυψέλη»). Σε σχετική ερώτηση 12χρονου μαθητή, ο Χωμενίδης μάλλον απέρριψε το ενδεχόμενο να ασχοληθεί με την παιδική λογοτεχνία, ενώ χαρακτήρισε τιμή τη μεταφορά της «Νίκης» στο θέατρο.
