Στο Καρπενήσι πραγματοποιείται, από τις 27 έως τις 30 Μαρτίου 2025 το Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο με τίτλο «Καρπενήσι, Αύγουστος 1944 – 80 χρόνια από την καταστροφή της πόλης. Εθνικές και Ευρωπαϊκές Διαστάσεις», αφιερωμένο στη μνήμη του ιστορικού Δημήτρη Ευαγγελοδήμου (1953-2023). Στο συνέδριο συμμετέχουν κορυφαίοι Έλληνες και ξένοι επιστήμονες, ιστορικοί, ερευνητές, ακαδημαϊκοί, που θα επιχειρήσουν μια πολυεπίπεδη προσέγγιση της Καταστροφής του Καρπενησίου τον Αύγουστο του 1944, αλλά και της μετέπειτα ανοικοδόμησης και διαχείρισης της τραυματικής μνήμης.
Η διοργάνωση ανήκει στα Γενικά Αρχεία του Κράτους και το Τμήμα Γ.Α.Κ. Ευρυτανίας, με συνδιοργανωτές την Ιερά Μητρόπολη Καρπενησίου, το Σωματείο «Φίλοι των Γ.Α.Κ. Ευρυτανίας», τον Σύνδεσμο Εφέδρων Αξιωματικών, την ΕΛΜΕ Ευρυτανίας, το ΕΠΑΛ Καρπενησίου, τον Σύλλογο Καρπενησιωτών Αθηνών «Το Βελούχι», την Εταιρεία Φίλων Κωνσταντίνου και Ιωάννας Τσάτσου, την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας-ΠΕ Ευρυτανίας, την ΠΕΔ Στερεάς Ελλάδας, τους Δήμους Καρπενησίου και Αγράφων και τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Καρπενησίου. Το συνέδριο αποτελεί κορυφαία στιγμή ιστορικής μνήμης και επιστημονικής ανταλλαγής, φωτίζοντας ένα σημαντικό κεφάλαιο της τοπικής -και όχι μόνο- ιστορίας.
Το συνέδριο περιλαμβάνει πλούσιο πρόγραμμα με κεντρικές ομιλίες, θεματικές συνεδρίες, παρουσιάσεις σπάνιου πρωτογενούς υλικού, ιστορικούς περιπάτους, ειδικά σχεδιασμένες εκπαιδευτικές δράσεις κ.ά. Θα μιλήσουν, μεταξύ άλλων, ο Προκόπης Παυλόπουλος, ο Χάγκεν Φλάισερ, ο Anthony McElligott, ο Παντελής Μπουκάλας, ο Paolo Fonzi, ο Ιάσων Χανδρινός κ.ά. Θα παρουσιαστούν επίσης μαρτυρίες, αρχειακές έρευνες και έργα τέχνης που αποτυπώνουν τη μνήμη της καταστροφής. Την Κυριακή (30/3) θα πραγματοποιηθεί επίσκεψη στην Ιερά Μονή Προυσού και στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης Κορυσχάδων, όπου θα εγκαινιαστεί η έκθεση «Καρπενήσι 1944, τα απομεινάρια μιας ζωής».
Αξίζει να σημειωθεί ότι, η παρακολούθηση των εργασιών του Συνεδρίου «Καρπενήσι, Αύγουστος 1944. 80 χρόνια από την καταστροφή της πόλης. Εθνικές και Ευρωπαϊκές Διαστάσεις» θα είναι δυνατή και μέσω του συνδέσμου: https://minedu-secondary.webex.com/meet/rkarfi. Για κάθε πληροφορία ή πρόβλημα που μπορεί να ανακύψει σε σχέση με τη σύνδεση, μπορείτε να απευθύνεστε στο μέιλ: epalkarpenisiou@gmail.com.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
Πέμπτη, 27 Μαρτίου 2025
17.00 Προσέλευση- εγγραφή συνέδρων
17.30 Γιάννης Σακκάς, Μαρία Παναγιωτοπούλου
Υποδοχή συνέδρων. Χαιρετισμοί
Διάλειμμα 10΄
ΕΝΑΡΞΗ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ–ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ
Προεδρείο: Καλλιόπη (Κέλλυ) Μπουρδάρα, Δημήτρης Σωτηρόπουλος
18.30 Προκόπης Παυλόπουλος
Το νομικώς ενεργό και δικαστικώς επιδιώξιμο των απαιτήσεων της Ελλάδας κατά της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας αναφορικά με το κατοχικό δάνειο και με τις εν γένει αποζημιώσεις για τα θύματα και τις καταστροφές της ναζιστικής θηριωδίας.
19.00 Χάγκεν Φλάισερ
Πόλεμος πατήρ πάντων; Βιωματικά και αρχειακά ενθυμήματα ενός Γερμανοέλληνα
19.30 Διάλειμμα
19.45 Anthony McElligott
Varieties of violence under the German Occupation (Μορφές βίας επί γερμανικής κατοχής).
20.15 Paolo Fonzi
Good Occupiers? Military governance and the use of violence in the Italian occupation of Greece 1941-43 (Καλές κατοχικές δυνάμεις; Στρατιωτική διακυβέρνηση και χρήση βίας στην ιταλική κατοχή. Ελλάδα 1941-43).
20.45 ΕΠΑΛ Καρπενησίου
Ιστορικός περίπατος. Το Καρπενήσι της Κατοχής και της Αντίστασης. Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την ιστορία της πόλης
Παρασκευή, 28 Μαρτίου 2025
9.00 Συνεδρία 1η
Η γερμανική αντιανταρτική στρατηγική και η εμπειρία της καταστροφής του Καρπενησίου.
Προεδρείο: Χάγκεν Φλάισερ, Ιάσων Χανδρινός
9.00 Γιάννης Σακκάς, κεντρικός ομιλητής
Η γερμανική πολιτική των αντιποίνων και η καταστροφή του Καρπενησίου
9.30 Δημήτρης Αποστολόπουλος
Εκκαθαριστική επιχείρηση «Έχιδνα»: η γερμανική οπτική
9.45 Μαρία Παπαϊωάννου
Κατασκευή χάρτη του κατεστραμμένου Καρπενησίου, με πρότυπο τους χάρτες του Κωνσταντίνου Δοξιάδη.
10.00 Συζήτηση
10.30 Διάλειμμα
10.45 Συνεδρία 2η
Η μετεμφυλιακή ανασυγκρότηση του Καρπενησίου και της Ευρυτανίας
Προεδρείο: Στράτος Δορδανάς
10.45 Ευάγγελος Μπεκιάρης
«Ελλείπει η σφραγίς αποτεφρωθείσα…». Καταστροφή και ανοικοδόμηση της πόλης του Καρπενησίου βάσει ανέκδοτων γραπτών πηγών της εποχής
11.00 Μαρία Ευαγγελοδήμου
Η ανασυγκρότηση του Καρπενησίου μέσα από τα πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου (1944-1947)
11.15 Παρθενόπη Βέργου
Η μετεμφυλιακή ανασυγκρότηση στο νομό Ευρυτανίας: Ανοικοδόμηση και επαναπατρισμός
11.30 Συζήτηση
12.00 Ιστορικός περίπατος με ξεναγούς τους μαθητές και τις μαθήτριες του ΕΠΑΛ Καρπενησίου
17.00 Συνεδρία 3η
Η καταστροφή άλλων ελληνικών και ευρωπαϊκών πόλεων την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σύγκριση με την εμπειρία της καταστροφής του Καρπενησίου
Προεδρείο: Νίκος Καραπιδάκης, Anthony McElligott
17.00 Ιάσων Χανδρινός, κεντρικός ομιλητής
Δυστοπία: Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η πόλη.
17.30 Θεοδώρα Σιμιντζή
Καλάβρυτα 1943 – Η ανατομία μιας σφαγής
17.45 Γιώργος Λιμαντζάκης
Καταστροφές στην πόλη των Χανίων κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο: Ένα έγκλημα ενάντια στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά
18.00 Αγγελική Ντίνου
Τα Γιάννενα στον ελληνο-ιταλικό πόλεμο μέσα από αρχειακές πηγές
18.15 Συζήτηση
18.45 Διάλειμμα
19.00 Συνεδρία 4η, συνέχεια της προηγούμενης
Προεδρείο: Γιάννης Σακκάς, Paolo Fonzi
19.00 Ιωάννης Κοντάκης
Ο μύθος «του καλού Ιταλού», τα ιταλικά αντίποινα στην Ελλάδα και η περίπτωση του Δομένικου
19.15 Ιωάννης Αθανασίου
Καρπενήσι Αύγουστος 1944, Χιροσίμα Αύγουστος 1945: μια διαπολιτισμική προσέγγιση στην πρόσληψη και κατανόηση του τραυματικού παρελθόντος των δύο πόλεων στο σήμερα
19.30 Βάιος Καλογρηάς
Οι συμμαχικοί βομβαρδισμοί στη Γερμανία κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο – Η εμπειρία του Ασάφενμπουργκ
19.45 Συζήτηση
Σάββατο, 29 Μαρτίου 2025
9.00 Συνεδρία 5η
Έκφραση και Μνήμη. Αποτυπώσεις των καταστροφών ελληνικών και ευρωπαϊκών πόλεων κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Τέχνη
Προεδρείο: Ροδοθέα Καρφή
9.00 Στράτος Δορδανάς, κεντρικός ομιλητής
Η μνήμη των θυμάτων απέναντι στην «αμνησία» των θυτών: Η εμπειρία της καταστροφής μέσα από (ελληνικές) μαρτυρίες και (γερμανικές) αποσιωπήσεις
9.30 Δημήτρης Βλαχοπάνος
Το ολοκαύτωμα του Κομμένου στην τέχνη και στη λογοτεχνία
9.45 Έλλη Λεμονίδου
Η κινηματογραφική αποτύπωση καταστροφών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και οι απαρχές του ιταλικού νεορεαλισμού
10.00 Παντελής Μπουκάλας
Αρχαία Κόρινθος, Τραπεζούντα, Κάσος, Κάντανος. Η δήωση πόλεων στην ελληνική ποίηση, επώνυμη και ανώνυμη.
10.15 Μαρία Παναγιωτοπούλου
Φωτιά στα χωριά και στις πόλεις. Φωτιά και στις καρδιές. Το Καρπενήσι στο μυθιστόρημα «Φωτιά» του Δημήτρη Χατζή
10.30 Συζήτηση
11.00 Διάλειμμα
11.15Συνεδρία 6η
Έκφραση και Μνήμη. Η λειτουργία της μνήμης και της λήθης της καταστροφής πόλεων την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κατά την μετακατοχική περίοδο –προγράμματα και εκπαιδευτικές δράσεις για την διατήρηση και διαχείριση της ιστορικής μνήμης.
Προεδρείο: Χρήστος Νίκου
11.15 Άγγελος Παληκίδης, κεντρικός ομιλητής
Διδάσκοντας το αδιανόητο: η δεκαετία του 1940 στη σχολική ιστορία
11.45 Διονύσιος Γαρμπής
Αργίνια και Μουζακάτα: δύο εστίες Εθνικής Αντίστασης στην Κεφαλονιά. Η λειτουργία και η διαχείριση της μνήμης 80 χρόνια μετά την καταστροφή τους από τους κατακτητές
12.00 Άννα Ελευθερίου
Μνήμες από τη φρικαλεότητα της χιτλερικής μπότας στο «Μαρτυρικό Χωριό» Κοσμάτι Γρεβενών
12.15 Αγγελική Μουζακίτη
Στο μεταίχμιο της μνήμης και της λήθης: οι βομβαρδισμοί της Κέρκυρας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και η διαχείριση του τραυματικού παρελθόντος από τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια έως σήμερα
12.30 Συζήτηση
16.30 Συνεδρία 7η συνέχεια της προηγούμενης
Προεδρείο: Γιάννης Δημητρίου
16.30 Χρήστος Νίκου
Καλάβρυτα 1943-Δίστομο 1944 μέσα από τα κείμενα του Κωνσταντίνου και της Ιωάννας Τσάτσου
16.45 Δημήτρης Παπαγιαννάκης
Τα γερμανικά αντίποινα στις επαρχίες Βιάννου και Ιεράπετρας: ιστορία και τραυματική μνήμη
17.00 Στάθης Κουτρουβίδης
Το Εθνικό Συμβούλιο τον Μάιο του 1944 και ο αντίκτυπος τότε και τώρα μέσα από τη λειτουργία ενός Μουσείου ως φορέα μνήμης πολέμου και αντίστασης
17.15 Συζήτηση
18.00 Διάλειμμα
18.00 Συνεδρία 8η
Μαρτυρίες προφορικές ή γραπτές για την καταστροφή του Καρπενησιού και της ενδοχώρας του
Προεδρείο: Άγγελος Παληκίδης
18.00 Κλεομένης Κουτσούκης
Η «επίσκεψη» των Γερμανών στο Μικρό Χωριό Ευρυτανίας
18.15 Ελισάβετ Μαργέτη
Η διπλή πυρπόληση του Μικρού Χωριού Ευρυτανίας: μαρτυρίες από το αρχείο της Αδελφότητας Μικροχωριτών
18.30 Γιάννης Οικονομίδης
Κατάλοιπα της οικογένειας Οικονομίδη από την καταστροφή του Καρπενησίου (Αύγουστος 1944) από τους Γερμανούς
18.45 Γιούλη Μάλαινου – Μαρία Κοντοπάνου
Το «πριν» και το «μετά» της καταστροφής του Καρπενησίου από τους Γερμανούς τον Αύγουστο του 1944.
19.00 Κώστας Σακαρέλος
Η πυρπόληση του Κρίκελλου από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς κατακτητές
19. 30 Συζήτηση
19.40 Διάλειμμα
20.00 Χάγκεν Φλάισερ, Paolo Fonzi, Anthony McElligott, Γιάννης Σακκάς, Στράτος Δορδανάς, Άγγελος Παληκίδης
Συμπεράσματα: θέματα που ανέκυψαν, προσανατολισμός έρευνας, ψήφισμα
Κυριακή, 30 Μαρτίου 2025 (προαιρετική συμμετοχή)
8.00-12.30 Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και τρισάγιο στη μνήμη θυμάτων. Ξενάγηση και φιλοξενία στην Ιερά Μονή Προυσού
13.30 Επίσκεψη- ξενάγηση στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης Κορυσχάδων με ξεναγό τον κ. Στάθη Κουτρουβίδη
Εγκαίνια Έκθεσης « Καρπενήσι 1944, τα απομεινάρια μιας ζωής »
Μουσείο Εθνικής Αντίστασης Κορυσχάδων
