“Ιστορίες Βουνού ΙΙ”

Οι όγκοι που ορθώνονται επιβλητικοί, αγέρωχοι, παγεροί, επιβάλλονται και δίνουν διαφορετική διάσταση σε όλα. Προκαλούν την ύπαρξη, δίνουν νόημα στην ταπεινότητα, την έννοια των ορίων.

Ξυπνάς το πρωί, αντικρίζεις το τοπίο, νιώθεις δέος και δεν το έχεις σε τίποτε να ρίξεις μια προσοχή, μια στρατιωτικού τύπου χαιρετούρα, να προσφέρεις θυσίες και αισθάνεσαι ότι το έκανες το καθήκον σου, βρε παιδί μου, δήλωσες την υποταγή σου και η μέρα μπορεί να κυλήσει ήρεμα κι ωραία.

Στο βουνό είναι σπάνια η αίσθηση της κυριαρχίας. Πολύ πιο συχνή είναι η αίσθηση της αδυναμίας, της μικρότητας, του πεπερασμένου.

Άλλωστε δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τα ολοκληρωτικά καθεστώτα μιμούνται την αγριότητα του βουνού κι όχι τη γλυκύτητα του παφλασμού των κυμάτων σε μια παραλία. Κατασκευάζουν τεράστια, γκρίζα, με αυστηρές γραμμές κυβερνητικά κτήρια. Ο Όργουελ τα έχει περιγράψει μια χαρά στο “1984”. Ο στόχος είναι να δείχνουν τη δύναμη της εξουσίας τους, να περιορίζουν κάθε διάθεση αντίδρασης ή της παραμικρής αμφισβήτησης. Επιβάλλονται στους υπηκόους τους προκαλώντας τους φόβο, δείχνοντας με κάθε τρόπο το ανυπέρβλητο της δύναμης των εξουσιαστών.

Και, βέβαια, δεν είναι τυχαίο ότι οι βουνίσιοι είναι πιο τραχείς, πιο δύσπιστοι σε σύγκριση με τους κατοίκους του κάμπου ή παραθαλάσσιων περιοχών. Είναι η ανάγκη τους να προσαρμοστούν, να τα καταφέρουν, να επιβιώσουν σε ένα μέρος άγριο, με καιρικές συνθήκες εχθρικές, δύσβατο, με ελάχιστες εύφορες εκτάσεις. Η ευγένεια, η διαχυτικότητα και η φιλική διάθεση υφίστανται κι εδώ αλλά εκδηλώνονται με… περίεργο τρόπο. Κάποτε, το συναπάντημα με τους ντόπιους μπορεί να σημαίνει βάρβαρα χτυπήματα στην πλάτη ικανά να σου τσακίσουν τα κόκκαλα κάνοντας τις μπούφλες του Οβελίξ να μοιάζουν με ερωτικό χάδι, σφίξιμο χεριού που ισοδυναμεί με εξάρθρωση ωμοπλάτης και, βέβαια “κοσμητικά” επίθετα που θα έκαναν να κοκκινήσει ακόμη και ο πιο βαρύμαγκας της Τρούμπας.

Εδώ χρειάζονται διαφορετικές δεξιότητες. Το βουνό είναι μια ακούσια, συνεχής αναμέτρηση με το τοπίο. Αρκετοί άνθρωποι αισθάνονται δυσάρεστα στο βουνό. Δεν αντέχουν τη συνύπαρξη με αυτό. Καταλήγω στο ότι εκείνο που τους πιέζει, τους προκαλεί άγχος, κάποτε τους τρομάζει, δεν είναι παρά η ίδια η φύση, η εικόνα, οι ήχοι, οι σκιές που κυριαρχούν στο μεγάλο υψόμετρο, η δεδομένη αυστηρότητα και αγριότητα του τοπίου. Το βουνό δεν αφήνει περιθώρια. Κάθε εικόνα του σε προκαλεί να προσαρμοστείς και σου επιβάλλεται ολοκληρωτικά.

—

Άρθρο του Σωτήρη Ζάχου, ιδιοκτήτη του φροντιστηρίου “Αποψη” στη Λάρισα

Διαβάστε το Μέρος Ι εδώ

[Φωτογραφία από τα βουνά των Αγράφων. Αριστερά οι Πέντε Πύργοι και δεξιά το Φλυτζάνι]