ρεπορτάζ από την έντυπη έκδοση
Είναι λίγο μετά τις 6 το απόγευμα της Τετάρτης, στο Καρπενήσι. Στην αίθουσα ανάγνωσης της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης, αρκετά παιδιά, μαθητές και μαθήτριες του δημοτικού, παρακολουθούν με ενδιαφέρον και θαυμαστή αφοσίωση μια παρουσίαση σε προτζέκτορα. Πρόκειται για ανάλυση παρτίδων σκακιού, στο πλαίσιο των εβδομαδιαίων συναντήσεων που οργανώνει ο Σκακιστικός Όμιλος Καρπενησίου για παιδιά και ενήλικες όλων των ηλικιών και επιπέδων στο σκάκι, ένα άθλημα με μεγάλη παιδαγωγική αξία, που προσφέρει αρετές και ικανότητες ως εφόδια για την ίδια τη ζωή.
Το σκάκι στις σχολικές αίθουσες
Το σκάκι μπαίνει στα σχολεία με δύο εκπαιδευτικά προγράμματα που θα διδάσκονται στο πλαίσιο των εργαστηρίων δεξιοτήτων. Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) ενέκρινε την πρόταση που είχε καταθέσει η Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία με δύο εκπαιδευτικά προγράμματα, προσαρμοσμένα στις αντιληπτικές ικανότητες των παιδιών του δημοτικού: το «Σκάκι και φαντασία» (Νηπιαγωγείο, Α΄, Β΄, Γ΄ Δημοτικού) και «Σκάκι, ένα παιχνίδι στρατηγικής και μαθηματικών, ένα παιχνίδι για όλους» (Δ, Ε, ΣΤ’ Δημοτικού).
«Είναι γνωστό από πολλές επιστημονικές μελέτες, ότι η εκμάθηση και ενασχόληση με το σκάκι έχει πολλά πλεονεκτήματα για τα παιδιά. Δεν είναι τυχαίο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πρωταθλητών μας στις μικρές ηλικίες, είναι παράλληλα άριστοι μαθητές στο σχολείο. Το όφελος που αναμένεται να προκύψει για τη νέα γενιά από την εισαγωγή του σκακιού στα σχολεία, είναι τεράστιο», σημειώνει, σχολιάζοντας την απόφαση του ΙΕΠ, η ομοσπονδία του σκακιού στην Ελλάδα.
Μέχρι πρότινος, εξηγεί, μιλώντας στα “Ευρυτανικά ΝΕΑ” η Βασιλική Λάππα, Γραμματέας του Σκακιστικού Ομίλου Καρπενησίου, το σκάκι αναφερόταν στην εγκύκλιο του υπουργείου ως μία επιλογή και οι εκπαιδευτικοί μπορούσαν να το διδάξουν στην ευέλικτη ζώνη. Τώρα όμως ο κάθε εκπαιδευτικός θα έχει στη διάθεσή του πλούσιο υλικό, 25 με 30 σελίδες, προσαρμοσμένο στις ανάγκες κάθε ηλικίας, ώστε το σκάκι να μπει στις σχολικές αίθουσες και να αφομοιωθεί από τους μαθητές και τις μαθήτριες.
Από το 2010 στο Καρπενήσι
Στο Καρπενήσι, το σκάκι ξεκίνησε το 2010 από τη σχολική κοινότητα, καθώς οι πρώτες, οργανωμένες συναντήσεις του Σκακιστικού Ομίλου φιλοξενούνταν στο 1ο Δημοτικό Σχολείο, με πρωτοβουλία του τότε διευθυντή, Ανδρέα Κελέση. Στηρίχθηκε δε από τους συλλόγους διδασκόντων και γονέων, ακριβώς με τη λογική ότι το σχολείο οφείλει να διδάξει στα παιδιά δεξιότητες ζωής -και το σκάκι είναι μία δεξιότητα ζωής, όπως είναι και η μουσική, ο αθλητισμός, το διάβασμα.
«Μέσα από το παιχνίδι, το άτομο αποκτά κοινωνικές δεξιότητες γιατί το πρώτο πράγμα που μαθαίνει μέσα από το σκάκι -ακόμα και ασυνείδητα, ένα μικρό παιδί- είναι ότι για να δώσει δύναμη στην παρτίδα του πρέπει να υπάρχει μια στρατηγική, το σχέδιο που εφαρμόζει τον διδάσκει ότι για κάθε επιλογή, υπάρχει μια συνέπεια. Δυστυχώς, ως λαός έχουμε μάθει να επιρρίπτουμε την ευθύνη πάντα στους άλλους· στο σκάκι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να έχει ισχύ», σημειώνει η Β. Λάππα, που από την πρώτη στιγμή πρωτοστάτησε στην προσπάθεια διάδοσης του σκακιού σε τοπικό επίπεδο.
Καρπός της μακράς, εθελοντικής προσπάθειας του τοπικού σκακιστικού συλλόγου, προσθέτει, είναι το γεγονός ότι τα παιδιά όχι απλά έχουν εντάξει το σκάκι στη ζωή τους, αλλά έχουν προχωρήσει παραπέρα, σε αθλητικό, πλέον, επίπεδο, με εκπρόσωπο του Σ.Ο.Κ. να συμμετέχει σε μεγαλύτερες σκακιστικές διοργανώσεις. «Παρόλα αυτά, η μεγαλύτερη φιλοδοξία μας είναι τα παιδιά να γνωρίσουν το σκάκι και να ωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότερο μέσα από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα και όχι να έχουν αποκλειστικά αθλητικά δράση», εξηγεί.
Τη φετινή σχολική χρονιά, ο Σ.Ο. Καρπενησίου έχει προχωρήσει σε συνεργασία με την Α/θμια και Β/θμια Εκπαίδευση του νομού, οργανώνοντας, μάλιστα, και σκακιστικό σεμινάριο για εκπαιδευτικούς «για να μην αισθανθούν ότι δεν έχουν τα ‘εργαλεία’ για να υποστηρίξουν το σκάκι στα σχολεία τους», λέει η Γραμματέας του ομίλου. Στο ίδιο πλαίσιο και μετά το έμπρακτο ενδιαφέρον που επέδειξε η διευθύντρια του 4ου Δ.Σ. Καρπενησίου, Θεοδώρα Τζιοβάρα, στο 4ο δημοτικό σχολείο θα πραγματοποιηθεί θεματική εβδομάδα σκακιού, με αξιοποίηση των δασκάλων που συμμετείχαν στο σεμινάριο αλλά και των μαθητών-τριών που είναι μέλη του Σκακιστικού Ομίλου και στόχο τη γνωριμία των παιδιών με το άθλημα και την κατάρριψη του μύθου ότι «το σκάκι είναι για λίγους». Συνεργασίες με στόχο τη διάδοση του σκακιού είχαν γίνει και κατά το παρελθόν, τόσο με σχολεία όσο και με τοπικούς φορείς (Μητρόπολη Καρπενησίου κ.α.).
Θεσμό αποτελεί άλλωστε το Σκακιστικό Τουρνουά Καρπενησίου, που διεξάγεται ανελλιπώς κάθε χρόνο, στο τέλος του καλοκαιριού, με δεκάδες συμμετοχές απ’ όλη την Ελλάδα. Μεταξύ άλλων, οι αγώνες δίνουν την ευκαιρία, κυρίως στους μικρότερους ηλικιακά σκακιστές, να πάρουν μια «γεύση» από παρτίδες υψηλού επιπέδου και συναγωνισμού.
Η Βασιλικη Λάππα δεν παραλείπει να ευχαριστήσει τους εθελοντές που όλα αυτά τα χρόνια δίδαξαν σκάκι σε επίπεδο προπονητικής στο Καρπενήσι, τον Γιώργο Παγουρόπουλο (Σ.Ο. Λαμίας), τον ιατρό Απόστολο-Γεώργιο Σοφό, τον Γιάννη Γκορόγια και σήμερα, τον Γιώργο Αναγνωστόπουλο. Ιδιαίτερη μνεία κάνει στον εκλιπόντα Στέφανο Κουζώφ, που αγαπούσε πολύ το σκάκι και μετέδιδε τις γνώσεις του σε παιδιά και ενήλικες.
Συναντήσεις κάθε Τετάρτη
Από τον περασμένο Νοέμβριο, ο Σκακιστικός Όμιλος Καρπενησίου πραγματοποιεί συναντήσεις, κάθε Τετάρτη (6-8μμ) στη φιλόξενη Δημόσια Βιβλιοθήκη Καρπενησίου. Προσφέρονται, χωρίς κόστος συμμετοχής, μαθήματα σκακιού για αρχαρίους κάθε ηλικίας, σκακιστικές εμπειρίες σε επιμελημένες παρτίδες, προπονητικές συναντήσεις από έμπειρους σκακιστές-προπονητές σε οργανωμένα σεμινάρια ανά τακτά διαστήματα. Έχουν συγκροτηθεί δύο τμήματα και συνολικά συμμετέχουν περισσότερα από 25 παιδιά.
«Η ηλικία των πέντε ετών θεωρείται ιδανική για την έναρξη της ενασχόλησης με το σκάκι, που μόνο να προσφέρει έχει στους μαθητές. Ενισχύεται σημαντικά η αυτοπειθαρχία του παιδιού και χαλιναγωγείται με έναν παιγνιώδη τρόπο η παρορμητικότητά του· μαθαίνει ότι άπαξ και ακουμπήσει ένα πιόνι, οφείλει να το κινήσει», αναφέρει για τον τρόπο που επιδρά το πνευματικό παιχνίδι στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών, ο Χρήστος Πιλάλης, εκπαιδευτικός και σκακιστής, μέλος σήμερα του Δ.Σ. της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας.
Το νέο Δ.Σ. του Σ.Ο. Καρπενησίου
Με ανανεωμένη σύνθεση αλλά πιστό στην αποστολή του να διαδώσει το σκάκι στην τοπική κοινωνία, πορεύεται το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Σκακιστικού Ομίλου Καρπενησίου. Μετά τις αρχαιρεσίες και τη συγκρότηση σε Σώμα, Πρόεδρος ανέλαβε η Αγγελική Κοντομήτρου, Αντιπρόεδρος η Μαρία Γλυκού και Γραμματέας η Βασιλική Λάππα, ενώ Μέλη είναι οι: Ανδρέας Κελέσης, Γιώργος Αναγνωστόπουλος, Αντιγόνη Παπαγεωργίου και Σπυριδούλα Κρουστάλλη.
Οι άνθρωποι του Σ.Ο. Καρπενησίου προγραμματίζουν νέο κύκλο δραστηριοτήτων μετά τον χειμώνα, όπως υπαίθριο σκάκι (σε πάρκα κ.α.) για την περαιτέρω διάδοση του αθλήματος.