Το φετινό Πανόραμα, εκτός από ένα χορταστικό πρόγραμμα με πρεμιέρες και αφιερώματα, φιλοξένησε και αρκετές παράλληλες εκδηλώσεις, εκκινώντας συζητήσεις και ενδιαφέρουσες συναντήσεις.

Πάμε να θυμηθούμε μερικά από τα όσα ειπώθηκαν και σημειώθηκαν, συνοψίζοντας σε λόγια και φωτογραφικά στιγμιότυπα.

Τελετή Λήξης την Τετάρτη 30/11, στον κινηματογράφο ΕΛΛΗ

Τάδε έφη Κουστουρίτσα

Ο Εμίρ Κουστουρίτσα είπε πολλά και σημαντικά. Παρακάτω, συνοψίζουμε μερικά από τα λεγόμενά του, για το σινεμά σήμερα, την τέχνη του σκηνοθέτη, την πολιτική, την κοινωνία, την τεχνολογία και τη σχέση της με τον κινηματογράφο.

O Σέρβος σκηνοθέτης και τιμώμενο πρόσωπο του φετινού Πανοράματος, Εμίρ Κουστουρίτσα, στο Q&A session της Τρίτης, 29/11, στην ΕΣΗΕΑ (photo: Πάνος Μουζάκης)

Για τη σημασία των φεστιβάλ

Πιστεύω ότι τα κινηματογραφικά φεστιβάλ θα είναι το τελευταίο σπίτι για τον πραγματικό κινηματογράφο, γιατί ο εμπορικός έχει ήδη αλλάξει στέγη, όχι λόγω του COVID-19 αλλά και των νέων τεχνολογιών, που απλά οδηγούν τον κόσμο στο να βλέπει ταινίες και τηλεοπτικές σειρές online. Κάνω τουρνέ με το συγκρότημά μου σε όλο τον κόσμο. Σε κάθε αεροδρόμιο σχεδόν όλοι παίζουν με το τηλέφωνό τους, χωρίς να σηκώνουν το κεφάλι, και βλέπουν ταινίες και σειρές!

Είναι άλλο πράγμα να βλέπεις ταινίες στη μεγάλη οθόνη και άλλο στη μικρή. Η τεχνολογία και η ταχύτητα των ακραίων αλλαγών κάνει τον κόσμο να πιστεύει ότι δεν υπάρχει διαφορά. H διαφορά, όμως, είναι τεράστια.

Κάνω το Küstendorf Film & Music Festival στο χωριό μου και ένας από τους λόγους είναι προκειμένου να διατηρηθεί ο κινηματογράφος στη δική του αναλογία, πράγμα που δεν κάνει η νέα τεχνολογία. Έτσι βρισκόμαστε σ’ αυτό το σταυροδρόμι. Γι’ αυτό έχουν νόημα τα φεστιβάλ, ειδικά αν έχουν συγκεκριμένες θεματικές και υπάρχει και κοινωνικός λόγος να γίνονται.

Τα περισσότερα από τα διεθνή φεστιβάλ δημιουργούν εμπορικές συνθήκες για τις ταινίες, αλλά εγώ, όπως και ο Νίνος, κάνουμε μικρότερα φεστιβάλ για να δημιουργήσουμε συνθήκες που θα μας επιτρέψουν να παρουσιάσουμε το πώς ήταν ο κινηματογράφος στις ρίζες του…

Για την κατάσταση στα Βαλκάνια και την πρώην Γιουγκοσλαβία

Στα Βαλκάνια, σε αυτή την εύθραυστη περιοχή, όπου λένε ότι η Ανατολή συναντά τη Δύση, νομίζω ότι συμβαίνει το αντίθετο… Είναι η περιοχή όπου η Ανατολή διαχωρίζεται από τη Δύση.

H Γιουγκοσλαβία ήταν μια χώρα που δημιουργήθηκε για να επικρατήσει μια τάξη. Αυτό δεν έγινε ποτέ. Όταν γύριζα το UNDERGROUND, ήμουν πολύ πληγωμένος από την τραγωδία που συνέβαινε σε όλη την πρώην Γιουγκοσλαβία. Αλλά όσο περισσότερο έμπαινα στην ταινία, τόσο περισσότερο ήμουν καταδικασμένος να δημιουργήσω κάτι που θα ήταν πολύ πιο οικουμενικό από το να μιλάω μόνο για τους Σέρβους ή για άλλα έθνη… Νομίζω ότι η συνθήκη κάτω από την οποία γεννήθηκε αυτό το “παιδί” είναι πολύ πιο καθολική, ακόμη και σε ό,τι αφορά στις μέρες μας… στον πόλεμο αυτόν που συμβαίνει τώρα… Οι ταινίες μου, όπως το UNDERGROUND, είναι το αποτέλεσμα του στοχασμού μου πάνω στην ιστορία και όχι η ιστορία σε φιλμ.

Για την πολιτική

Είμαι πεπεισμένος ότι οι παγκόσμιες ελίτ και κυρίως οι νεοσυντηρητικοί χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, με τον ίδιο τρόπο που το ζευγάρι στο UNDERGROUND χρησιμοποιούσε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης για να οδηγήσει τους ανθρώπους να διαμορφώσουν γνώμη βασισμένη σε απολύτως ψεύτικα και αναληθή στοιχεία. Σήμερα, όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και στις περισσότερες χώρες του κόσμου, κανένας πολιτικός δεν λέει την αλήθεια. Λένε αυτό που θέλουν εκείνοι να ξέρεις, αυτό που εκείνοι πιστεύουν ότι πρέπει να ξέρεις, για να μπορείς να κυβερνηθείς και να καθοδηγηθείς με τον τρόπο που αυτοί επιθυμούν. Ζούμε μια ψεύτικη ζωή.

Για τους σκηνοθέτες

Στις μέρες μας, οι σκηνοθέτες δεν ορίζουν συγκεκριμένο χρόνο και χώρο στις ταινίες τους. Η αντίληψη του χρόνου και του χώρου είναι το πιο σημαντικό στοιχείο για να κατανοήσουμε και να αποδεχτούμε ή να απορρίψουμε έναν σκηνοθέτη. Ο σκηνοθέτης είναι υπεύθυνος για τα cuts, τα οποία είναι, όπως έλεγε ο Ακίρα Κουροσάβα, ” το κόψιμο ανάμεσα στους δύο χτύπους της καρδιάς του ”… Αλλά όποιος προσποιείται ότι κάνει κινηματογράφο, πρέπει να ξέρει να λειτουργεί στο χώρο και στο χρόνο.

Ακόμα και αυτή η συζήτηση θα μπορούσε να γίνει ταινία αν υπάρχει ένας καλός σκηνοθέτης. Αν παίρναμε τώρα τον Jim Jarmusch, θα την έκανε σίγουρα αργή. Πιθανόν να έψαχνε κάποιον που κοιμάται… ή να ζούμαρε σε αυτόν που προσπαθεί να κάνει ένα τηλεφώνημα ή τσακώνεται με τη γυναίκα του με μηνύματα για το τι κρέας θα φέρει στο σπίτι… Και την ίδια στιγμή, θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν παράλληλο κόσμο. Αυτό μόνο ο κινηματογράφος θα μπορούσε να το απορροφήσει και να το παρουσιάσει.

Ο χρόνος και ο χώρος είναι τα κύρια λειτουργικά στοιχεία ενός συγγραφέα. Αλλά αν τα συμπιέσετε στην εμπορική γλώσσα, τότε δεν έχετε και τα καλύτερα αποτελέσματα. Η τέχνη, στο σύνολό της, πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μία από τις πολλές μορφές επέμβασης στο ιστορικό γίγνεσθαι. Η τέχνη βγαίνει από τη ζωή, αφορά τη ζωή και κάποιες φορές γίνεται και ζωή.

Για το παρόν του σινεμά

Σήμερα, οι διαφημίσεις υπαγορεύουν ότι κανένα πλάνο δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από ένα δευτερόλεπτο. Τώρα, αν κοιτάξετε το iPhone σας (εγώ δεν μπορώ γιατί δεν έχω iPhone), θα δείτε ότι είναι αρκετά μεγάλο για να είναι αρκετά μικρό!
Την εποχή αυτή όλα καθορίζονται από τους παραγωγούς και τα χρήματα που δίνουν. Δεν μπορώ να σας εξηγήσω πόσο χαρούμενος ήμουν όταν ένας φίλος μπλόκαρε τις διαφημίσεις στη σελίδα του YouTube! Ας ελπίσουμε ότι θα έχουμε κάποιες μικρές επαναστάσεις στον κινηματογράφο και κάποιοι νέοι άνθρωποι θα προχωρήσουν με τις δικές τους αντιλήψεις για τα πράγματα.

Για το δικό του μέλλον

Ανακάλυψα κι εγώ τον κόσμο, όπως ο Γκοντάρ, μέσα από το viseur της κάμερας. Μετά από τις 21 Δεκεμβρίου, όταν θα δώσουμε την τελευταία συναυλία των No Smoking Orchestra στο Olympia του Παρισιού, θα επιστρέψω δυναμικά στο σινεμά.

Εμίρ και Νίνος. Δύο αγαπημένοι φίλοι από τα παλιά.

Συζήτηση για το παρόν του εγχώριου σινεμά και το μέλλον της σκοτεινής αίθουσας

Εγχώριος κινηματογράφος και το μέλλον της αίθουσας. Αυτό ήταν το θέμα της πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στον κινηματογράφο ΤΡΙΑΝΟΝ το μεσημέρι της Παρασκευής, με συντονιστή τον Νίνο Μικελίδη και συμμετέχοντες τους Ηλία Γεωργιόπουλο (Danaos Films – Κινηματογράφοι Danaos & Άνεσις), Μιχάλη Ζέη (Κινηματογράφος Τριανόν), Βασίλη Μαζωμένο (Σκηνοθέτη – Horme Pictures) και Γιάννη Οικονομίδη (Σκηνοθέτη).

Από τη συζήτηση στον κινηματογράφο ΤΡΙΑΝΟΝ, την Παρασκευή 25/11, σχετικά με το παρόν του εγχώριου σινεμά
και το μέλλον της σκοτεινής αίθουσας.

Παρακάτω συνοψίζουμε μερικά από τα λεγόμενά τους:

Ηλίας Γεωργιόπουλος

Χτες βγήκαν στις αίθουσες 2 καινούργιες ταινίες, του Spielberg το “The Fabelmans” και το “Bones And All” του Guadagnino, και τα εισιτήρια ήταν απογοητευτικά. Δεν ξέρουμε τι θα κάνουν αυτές οι ταινίες σε βάθος χρόνου, αλλά όταν ξεκινάς με τόσο λίγα εισιτήρια, αναρωτιέσαι “τι κάνουμε εμείς εδώ, τώρα;”. Τι κάνουμε λοιπόν τώρα; Το παλεύουμε. Όσο μπορούμε. Στη Θεσσαλονίκη (αναφέρεται στις μέρες του Φεστιβάλ) μίλησα σε ένα πάνελ και ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους γνώρισα και έναν Γερμανό επιχειρηματία, που έχει 16 κινηματογράφους στο Βερολίνο. Με ρώτησε αν θα αντικαταστήσω τον DCP προτζέκτορα με laser. Του απάντησα ότι αυτό είναι μεγάλη δαπάνη και εκείνος είπε “α, εμείς εδώ στη Γερμανία παίρνουμε επιδότηση 80% από το κράτος”. Σε αντιστοιχία, εμείς δεν έχουμε λάβει τίποτα για περαιτέρω ψηφιοποίηση…

Μιχάλης Ζέης

Προσωπικά βλέπω το μέλλον της κινηματογραφικής αίθουσας ζοφερό, ο κινηματογράφος θα γίνει σαν το βινύλιο. Για λίγους και με ακριβό εισιτήριο. Στη σύγχρονη πραγματικότητα, τα έσοδα που έχει από τις ταινίες της κανονικής προβολής ένας κινηματογράφος δεν φτάνουν ούτε για έναν υπάλληλο. Μόνο από hobby πλέον μπορεί να διατηρεί κάποιος επιχειρηματίας χειμερινό κινηματογράφο. Οι θερινοί είναι μια άλλη κατάσταση, γιατί βασίζεται στη συνολική εμπειρία του θερινού. Σε ό,τι αφορά στις προκλήσεις, οι αίθουσες έχουν αντιμετωπίσει πολλές, μέσα στα χρόνια. Στο παρελθόν, ήταν η τηλεόραση, ενώ ειδικά στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’70 τον κινηματογράφο τον έκλεισε η καφετέρια… Αργότερα, τη δεκαετία του ’80 εμφανίστηκε το βίντεο…Όλες αυτές οι προκλήσεις ήταν αντιμετωπίσιμες… οι τωρινές όμως δεν ξέρω αν είναι. Έχουμε όλες αυτές οι πλατφόρμες πλέον. Ο κόσμος βλέπει μόνο netflix. Επίσης, η πανδημία έκανε όλη αυτήν την τεχνολογία προσιτή και στις μεγαλύτερες ηλικίες. Η ταινία χωρίς κινηματογράφο δεν υπάρχει. Ο κόσμος πιστεύει ότι είναι κάτι ξεχωριστό η ταινία από την αίθουσα. Δεν είναι όμως. Παρ’ όλα αυτά και εν κατακλείδι, πιστεύω ότι στο τέλος θα μείνουν 5-6 αίθουσες, και καλές.

Βασίλης Μαζωμένος

Πρέπει να δούμε τη μεγάλη εικόνα. Αυτό που συζητάμε έχει να κάνει με την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Μια στροφή απο το ‘εμείς’ στο ‘εγώ’. Έχουμε μπει στον πολιτισμό των μηχανών. Αν θέλουμε να μιλήσουμε γενικότερα, δεν είναι μόνο η κρίση της αίθουσας, είναι και η σχέση της με το Ελληνικό σινεμά. Υπάρχουν τα δεδομένα της πλατφόρμας, της αίθουσας, του κοινού, του κράτους και υπάρχει και το δεδομένο της παιδείας. Δεν έχει ένας την ευθύνη. Το κράτος πάντα ήταν εχθρικό απέναντι στο σύγχρονο πολιτισμό. Δεν λέω τυχαία το σύγχρονο. Προσωπικά, θα πρότεινα τη δημιουργία μιας εταιρείας κρατικής, που θα ασχολείται μόνο με τη διανομή. Στο πρότυπο της Unifrance, στη Γαλλία. Το Υπουργείο Παιδείας να επιβάλλει κάθε παιδάκι στο σχολείο να βλέπει, με ένα μικρό αντίτιμο (1 ευρώ ανά παιδάκι), μία ελληνική ταινία την εβδομάδα. Υπάρχουν ελληνικές ταινίες; Υπάρχουν. Επίσης, να μην παίζουν οι πλατφόρμες τις ταινίες πριν βγουν στις αίθουσες. Να τις “κλειδώνουν” μέχρι να κάνουν την πορεία τους στις αίθουσες. Να μπαίνει ένα χρονικό όριο. Υπάρχουν όμως αυτές οι αγκυλώσεις… Η Ελληνική πολιτεία δεν αντιλαμβάνεται τη δυναμική και το εκτόπισμα στην κοινωνία που έχουν ένας σκηνοθέτης, ένας μουσικός, ένας καλλιτέχνης. Τους αντιμετωπίζουν ως ένα αναγκαίο κακό. Παρ’ όλα αυτά οι ελληνικές ταινίες πάνε καλά. Η νέα γενιά έχει αναδείξει εξαιρετικά ταλέντα Άρα υπάρχει ένα ζωντανό πράγμα, το οποίο έρχεται σε σύγκρουση με την αγκύλωση, την αδυναμία της κοινωνίας να το αποδεχτεί. Αυτό το πράγμα θα σπάσει μόνο μ’ ένα σοκ. Ποιό είναι αυτό; Αναζητείται…

Γιάννης Οικονομίδης

Υπάρχει ένα παλιό βιβλίο του Νίκου Δήμου, με τίτλο “Η Δυστυχία του να Είσαι Έλληνας” που περιγράφει ανάμεσα σε άλλα αυτή την εχθρότητα που έχει το Ελληνικό κράτος απέναντι σε οτιδήποτε. Είτε είναι άνθρωπος είτε επιχείρηση, και δεν αφορά μόνο στο σινεμά. Είμαστε όλοι κλέφτες στα μάτια του. Ένα άλλο θέμα είναι η εποχή. Καινούργιος κόσμος, μια καινούργια πραγματικότητα είναι αυτή που ζούμε, που έχει κλείσει τους ανθρώπους μέσα σε μια οθόνη κινητού. Τα πράγματα γίνονται διαρκώς χειρότερα. Πώς γυρίζει όλο αυτό το πράγμα; Δεν έχει να κάνει μόνο με τις κυβερνήσεις. Έχει περάσει πλέον στο DNA μας.

Νίνος Μικελίδης

Το βασικό είναι να υπάρξει οργανωμένη ενίσχυση από το κράτος, όπως ήδη αναφέρθηκε και από τους συμμετέχοντες στο πάνελ. Κόβουν συνέχεια κονδύλια από τον πολιτισμό.

Ας μιλήσουμε όμως για το θέμα της αίθουσας. Διάβαζα σε μια εφημερίδα ότι υπάρχει μια ομάδα που οργανώνει σε φυλακές κάπου στην Αθήνα προβολές ταινιών για τους κρατούμενους, και τα σχόλια των ανθρώπων. Τρέχουν να τις δουν, γιατί τους προσφέρεται ένα διέξοδο, τους κάνει να νιώθουν καλύτεροι άνθρωποι…Ορισμένοι πιστεύουν ότι ο κινηματογράφος δεν προσφέρει τίποτα, δεν επηρεάζει θετικά, αλλά ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Υπάρχει μια ταινία του Πρέστον Στάρτζες, “Τα Ταξίδι Του Σάλιβαν”, που μάλιστα είχαμε προβάλλει και στο Πανόραμα πριν από αρκετά χρόνια, όπου ο Σάλιβαν, ένας σκηνοθέτης, κανονίζει με τον διευθυντή των φυλακών να τον αφήσει, ως δήθεν φυλακισμένο, να περάσει δύο μέρες μαζί με φυλακισμένους για να εμπνευστεί για μια ταινία που ετοίμαζε και που είχε θέμα τις φυλακές. Συλλαμβάνεται λοιπόν και κλείνεται στη φυλακή, όπου ξαφνικά, από λάθος, μεταφέρεται μαζί με επικίνδυνους εγκληματίες σε άλλη φυλακή και οι δικοί του χάνουν τα ίχνη του. Ο Σάλιβαν περνάει δύσκολες μέρες σε φριχτές συνθήκες, ώσπου φτάνει η μέρα του κινηματογράφου: όταν μια φορά το μήνα προβάλλεται ταινία για τους φυλακισμένους. Η επιλογή ήταν μια κωμωδία, ταινίες μίκυ-μάους που κάνουν τους φυλακισμένους, μαζί και τον Σάλιβαν, να σκάσουν από τα γέλια. Γελάνε τόσο πολύ και αυθόρμητα, που βλέπουμε στα πρόσωπα και στο σώμα τους την αλλαγή, βλέπουμε ξαφνικά ανθρώπους χαρούμενους εκεί που πριν έμοιαζαν απομονωμένοι, σκυθρωποί, βασανισμένοι. Μόνο η αίθουσα μπορεί να το κάνει αυτό. Μόνος στο σπίτι σου, όχι, αποκλείεται να γίνει. Γιατί μόνος στο σπίτι δεν περνάς το παράθυρο για να ζήσεις το όνειρο, τη φαντασία, όπως είχε πει ο Μπουνιουέλ και τόσοι άλλοι.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η παιδεία. Θα μπορούσε ο κινηματογράφος να διδάσκεται στα δημοτικά, όπως γίνεται στην Αγγλία. Χρειάζεται επίσης μια πραγματική Ταινιοθήκη η οποία να διδάξει στο κοινό την παράδοση, και την Ελληνική και την παγκόσμια. Που δυστυχώς η υπάρχουσα σήμερα δεν το κάνει. Κι είναι κρίμα που τα σωματεία δεν λένε τίποτα, δεν παίρνουν θέση. Έχει δύο αίθουσες όπου η μια θα μπορούσε να είναι αφιερωμένη στον ελληνικό Κινηματογράφο, με αφιερώματα στους δημιουργούς, στα είδη, σε επίκαιρα θέματα. Να κάνει αφιερώματα, ειδικές προβολές. Να μάθει ο κόσμος ποιος πραγματικά είναι ο Γκρίφιθ, ο Στροχάιμ, ο Ταρκόφσκι, ο Ρομπέρ Μπρεσόν, ο Μιζογκούτσι, ο Νίκολας Ρέι. Γιατί αλλιώς οι άνθρωποι περιορίζονται στο κινητό και το tablet. Είμαστε κοινωνικά όντα, χρειαζόμαστε την επαφή, τη συμμετοχή, την αλληλεγγύη. Η αίθουσα είναι μια ανάγκη κοινωνική. Δεν είναι μόνο θέαμα.

Το Γαλλικό Polar στα seventies

Μια πολύ ουσιαστική συζήτηση για τους λάτρεις του αστυνομικού μυθιστορήματος, είτε του noir είτε ειδικότερα του polar, και την μεταφορά του στο σινεμά, που είχε ως αφετηρία το Γαλλικό polar των seventies, και το έργο των Jean-Patrick Manchette και Georges Simenon, πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τρίτης 29/11 στο πάντα φιλόξενο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, με ομιλητές τους κατ’ εξοχήν γνώστες του αντικειμένου:

Benoît Mouchart, συγγραφέας, διευθυντής σύνταξης Casterman BD, πρώην καλ/κός δ/ντής του Φεστιβάλ κόμικς της Angoulême
Πέτρος Μάρκαρης, συγγραφέας
Μάκης Μαλαφέκας, συγγραφέας
Συντονισμός: Κώστας Καλφόπουλος, συγγραφέας, αρχισυντάκτης του περιοδικού Πολάρ.

Αμέσως μετά τη συζήτηση, ακολούθησε προβολή της ταινίας Le Choc, με πρωταγωνιστές τους Alain Delon και Catherine Deneuve.

Από τη βραδιά για το Γαλλικό Polar στα seventies, το βράδυ της Τρίτης 29/11, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος.

Παρακάτω, μια μικρή ιδέα από τα όσα ειπώθηκαν:

Benoît Mouchart

Ο Manchette σε αντίθεση με τον Simenon έγραψε μόνο δέκα βιβλία. Είναι μία περίπτωση Γάλλου Faulkner θα λέγαμε. Γράφει με έναν τρόπο Αμερικάνικο χωρίς να χάνει ίχνος από το έγκριτο γαλλικό πνεύμα. Δημιούργησε ένα ρεύμα στο “αριστερό” μυθιστόρημα και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι εστίασε στο καπιταλιστικό σύστημα. Διαβάζοντας τα βιβλία του Manchette μας γίνεται πιο εύκολο να κατανοηθεί η κοινωνία στο σύνολό της…

Πέτρος Μάρκαρης

Ο Godard άφησε εποχή στο σινεμά. Ο Manchette είχε διπολική σχεση μεταξύ μυθιστορηματος και σεναρίου. Αυτό, για μένα που ασχολήθηκα με το σενάριο χάρη στον Θεόδωρο Αγγελόπουλο και μετά σε σειρές, μου δημιουργεί θαυμασμό. Πώς ο Manchette γράφει ένα σενάριο στ’ αγγλικά και μετά το κάνει μυθιστόρημα και το αντίστροφο. Είναι σπάνιο φαινόμενο. Δημιουργεί αυτή την καταπληκτική διπολική σχέση. Μένω άναυδος με το πώς οικοδομεί όχι μόνο μια σχέση αφηγηματική, αλλά με τον τρόπο που περνάει από την αφήγηση στην εικόνα…

Μάκης Μαλαφέκας

Ο Godard και ιδιαίτερα στο “Pierrot le Fou” αναφέρεται στο ζήτημα της ένοπλης πάλης, το οποίο συναντάμε συχνά στον Manchette. Η μη γραμμικότητα του μοντάζ του Godard, όπου ο θεατής δεν αφήνεται στο να μπει στο μυαλο των πρωταγωνιστών, είναι το χαρακτηριστικό του Manchette. Πιστεύω ότι ο Godard ονειρευόταν να γίνει συγγραφέας και ο Manchette κινηματογραφιστής.

Κώστας Καλφόπουλος

Αν δεν υπήρχε η Série Noire του εκδοτικού οίκου Gallimard, η Ευρωπαϊκή αστυνομική λογοτεχνία θα ήταν φτωχή.

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More