29 Μαρτίου 2024

ΜΕΝΟΥ

7 Ιουλίου 1821 / Το Καρπενήσι απελευθερώνεται από τους Τούρκους – Τα ιστορικά γεγονότα

Διακόσια ένα (201) χρόνια συμπληρώνονται από την απελευθέρωση του Καρπενησίου, για την οποία πολύτιμα στοιχεία αντλούμε, μεταξύ άλλων, από το φωτογραφικό λεύκωμα 116 σελίδων, με τίτλο “Το Χρονικόν της Μάχης του Καρπενησίου, 1821”, όπως περιγράφεται από έναν άνθρωπο που υπήρξε είτε ο ίδιος αυτόπτης μάρτυρας, είτε το πιθανότερο αυτήκοος μάρτυς αυτοπτών μαρτύρων, τον Γεώργιο Αναγνώστη Ιατρείδη. Το λεύκωμα επιμελήθηκε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καρπενησίου και τις φωτογραφίες ο Δημήτρης Κοκοτίνης, ενώ μέλη του συλλόγου σε συνεννόηση με τον πρόεδρο κ. Ηλία Τσώνη είχαν την ευθύνη της προετοιμασίας των τοποθεσιών, των ενδυμασιών και τη γενικότερη οργάνωση. Επιμελητής της απόδοσης των κειμένων στα νέα ελληνικά ήταν ο κ. Ιωάννης Δημητρίου, ενώ την έκδοση ανέλαβαν τα Ευρυτανικά ΝΕΑ.

Οι φωτογραφήσεις μελών του Συλλόγου ενδεδυμένων με τοπικές παραδοσιακές ενδυμασίες (φορεσιές Άμπλιανης, Μυρίκης κ.α.) έλαβαν χώρα σε τοποθεσίες εξαιρετικής ομορφιάς γύρω από το Καρπενήσι, στη Ποταμιά, στη Μυρίκη, στη Μπιάρα, στο Κρίκελο, στην Δομνίστα και στους Δομιανούς.

Το λεύκωμα διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία της πόλης του Καρπενησίου, το περίπτερο των εφημερίδων στην κεντρική πλατεία, από το Μουσείου Βουνού και το φωτογραφικό κατάστημα του Δ. Κοκοτίνη.

Ιστορικά στοιχεία

Τον Ιούνιο του 1821 η επανάσταση είχε επεκταθεί στην Ευρυτανία. Στο Καρπενήσι βρίσκονταν 70 τούρκικες οικογένειες και άλλοι Τούρκοι στα γύρω χωριά. Στις 4 Ιουνίου οι ντόπιοι οπλαρχηγοί Γιολδασαίοι, Κατσικογιάννης, Ι.Μπράσκας και άλλοι ανάγκασαν τους Τούρκους να κλειστούν στα οχυρώτερα σπίτια του Καρπενησίου και να ζητήσουν βοήθεια από τον Χουρσήτ. Εκείνος έστειλε τον Βελήμπεη, ο οποίος στις 19 Ιουνίου επιβλήθηκε στο τμήμα των ελληνικών δυνάμεων που πολιορκούσε την πόλη. Αφού έκαψε τα εκεί ελληνικά σπίτια, καταδίωξε και νίκησε ένα άλλο τμήμα των επαναστατών που είχε πιάσει τη θέση Καγκέλια, 2 ώρες μακριά από την πόλη. Στη μία από αυτές τις δύο συγκρούσεις σκοτώθηκε και ο οπλαρχηγός Κατσικογιάννης.

Στις 20 Ιουνίου οι ελληνικές δυνάμεις αντεπιτέθηκαν, κατέλαβαν τη θέση Μπιάρα και νίκησαν τον Βελημπεη. Η περιοχή δεν ελεγχόταν απόλυτα από τους Έλληνες ούτε από τους Τούρκους που επειδή αισθανόταν ανασφαλείς, έφυγαν για την Ήπειρο μαζί με το στρατό του Βελήμπεη. Έτσι απελευθερώθηκε η Ευρυτανία.

Ο Σπυρίδων Τρικούπης, στην Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης (εν Λονδίνω 1853), αναφέρει για τη πολιορκία: “Την τρίτην δε ημέραν αφ’ ης οι Έλληνες εκτύπησαν τους εν Βραχωρίω Τούρκους, οι Γιολδασαίοι και ο οπλαργηγός του Σοβολάκου Γιάννης Μπράσκας εστράτευσαν επί τους εν Καρπενησίω Τούρκους. Ούτοι, ως 70 οικογένειαι, εκλείσθησαν εντός των δυνατωτέρων οικιών της κωμοπόλεως και ανθίσταντο γενναίως, ειδοποιήσαντες κρυφίως το εν Ιωαννίνοις στρατόπεδον περί της καταστάσεως των.

Οι δε πολιορκούντες Έλληνες, τόσον ήσαν απλοί και ανίδεοι, ώστε μετεχειρίσθησαν τα εξής πολεμιστήρια: Έσχισαν το στέλεχος αγριαπιδιάς και το έσκαψαν πλην του κάτω μέρους, συνήνωσαν έπειτα τας δύο σχίζας και τας εσιδηρόδεσαν εν είδει κανονίου εις εκπόρθησιν των οικειών, βλέποντες δε ότι το πυροβόλον τούτο εκαίετο μάλλον ή έκαιε, κατασκεύασαν σιδηράς διχάλας, ας εφαρμόζοντες πεπυρωμένας εις το στόμα των τουφεκιών έρριπταν επί τας εχθρικάς οικίας, αλλ’ οι Τούρκοι έσβεναν τα φλογερά ταύτα βέλη, προσάποντες, όπου εκόλλων, βρεκτά ξυλλοσπόγγια.

Την δε 19 Ιουνίου μαθόντες οι πολιορκηταί, ότι ήρχοντο στρατεύματα υπό τον Βελήμπεην Πρεμετινόν εις βοήθειαν των πολιορκουμένων διηρέθησαν και οι μεν έμειναν όπου ήσαν, οι δε κατέλαβαν τα Καγγέλια, βουνά περί της ώρας μακράν της κωμοπόλεως, άλλ’ επελθόντες οι Τούρκοι τους έτρεψαν φονεύσαντες και τον Κατσικογιάννην, επορεύθησαν και εις την κωμόπολιν και την έκαυσαν εν μέρει, οι δε εν αυτή Έλληνες έφυγαν δια νυκτός και συνήλθαν εις το χωρίον Άγιον Ανδρέαν, τρεις ώρας μακράν του Καρπενησίου, δημοπρατούντες όσα ήρπασαν του Νούρκα, ως αν ήσαν εν πλήρει ειρήνη, αλλά μαθόντες ότι παρηκολούθουν οι Τούρκοι, κατέλαβαν το επί της οδού του Καρπενησίου χωρίον Μπιάραν, όπου προσβαλόντες αυτούς γενναίως τους διεσκόρπισαν, διεσκόρπισαν μετ’ ολίγον και τους κατασχόντας τα Καγγέλια. Εν ω δε επολέμουν, οι πολιορκούμενοι μη θεωρούντες εαυτούς του λοιπού ασφαλείς, έφυγαν την νύκτα δια δυσβάτων οδών εις Ήπειρον”.

Ο Επ. Φραγκίστας, γιός του οπλαρχηγού της Επανάστασης Ι. Φραγκίστα, περιγράφει στην «Ελληνική Ιστορία» έκδ.1886, την πολιορκίαν του Καρπενησίου, ως παρακάτω: Μετά την επανάστασιν του Μεσολογγίου καταρχάς του Ιουνίου επανεστάτησαν τα Άγραφα υπό τον Καραϊσκάκη και κατόπιν το Καρπενήσιον υπό τους Γιολδασαίους ,τον Ιωάννην Βράσκαν, Κατσικογιάννην κτλ.Οι Τούρκοι κατέφυγον εις τα φρούρια και τους πύργους προς σωτηρίαν των. Οι Έλληνες ελείψει ορειχαλκίνων τηλεβόλων κατεσκεύασαν ξύλινα τοιάυτα εκ κορμών υπερμεγέθων δένδρων (δρυών), και, περιβάλοντες ταύτα με σιδηρούς στεφάνους, επυροβόλουν κατά των πολεμίων ,πληρούντες ταύτα μετά πυρίτιδος και βαριδίων, (σφαρίων εξ ορειχάλκου, ικανού βάρους) των στατήρων της πόλεως ,και διάυτών προυξένουν μεγάλην φθοράν εις τους εχθρούς,οι δε πύργοι ήρξαντο κατακρημνιζόμενοι. Διαρκούσης της μάχης οι πολιορκούμενοι κατειρωνεύοντο τους Ελληνας ,φωνάζοντες: αλλοίμονον εις σας ,ορέ ραγιάδες ,με ταις γκορτσιαίς θέλτε να πολεμήσετε το σουλτάν Μαχμούτ΄ φίδια που σας έφαγαν. Εις τας φωνάς δε ταύτας οι Ελληνες ανταπεκρίνοντο δια των ξυλίνων πυροβόλων, ανανεουμένω εκάστοτε ,διότι, ως τοιαύτα, δεν ηδύναντο να αντισταθώσιν επί πολύ.

Το Καρπενήσι, απελευθερώνεται στις 7 Ιουλίου του 1821, αλλά με μια εικόνα απογοητευτική…

[ πηγή ιστορικών στοιχείων: e-evritania.gr / φωτογραφία από το Το Χρονικόν της Μάχης του Καρπενησίου, 1821 ]

ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
ΑΘΛΗΤΙΚΑ