Συγκινητική και φορτισμένη συναισθηματικά ήταν η τελετή μνήμης που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 10 Αυγούστου 2025 στον Ιερό Ναό Αγίας Παρασκευής Καρπενησίου, για τα 81 χρόνια από τη δεύτερη και ολοκληρωτική καταστροφή της πόλης από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, τον Αύγουστο του 1944. Το μνημόσυνο τελέστηκε από τον Μητροπολίτη Καρπενησίου κ.κ. Γεώργιο, με την πρωτοβουλία φέτος να ανήκει στο Σωματείο «Φίλοι Γενικών Αρχείων του Κράτους Ευρυτανίας», σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας και την Ιερά Μητρόπολη Καρπενησίου.
Τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί ατύπως να τελείται μνημόσυνο, κοντά στην ημερομηνία της επετείου της μνήμης της Καταστροφής της πόλης του Καρπενησίου και των χωριών της, υπέρ αναπαύσεως των θυμάτων όλων των επιδρομών, από Ιταλούς και Γερμανούς κατακτητές, αλλά και στην ιερή μνήμη των μακαριστών πλέον τολμηρών προγόνων μας, οι οποίοι πρωτοστάτησαν στην ανοικοδόμηση εκ του μηδενός και στην ανάσταση του ισοπεδωμένου Καρπενησίου και των υπολοίπων χωριών της Ευρυτανίας.
Τα κορίτσια του ‘44
Η κεντρική ομιλήτρια της εκδήλωσης, Ροδοθέα Καρφή, Πρόεδρος ΕΛΜΕ Ευρυτανίας και μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου «80 χρόνια από την Καταστροφή του Καρπενησίου», συγκίνησε τους παρευρισκόμενους με την αφήγησή της για τα γεγονότα της 9ης Αυγούστου 1944, όταν το Καρπενήσι ισοπεδώθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα. Μίλησε για τα κορίτσια του ‘44, που βίωσαν την απώλεια οικογένειας, σπιτιού και κάθε υλικής περιουσίας, αλλά κατάφεραν να σταθούν όρθια, να μορφωθούν, να εργαστούν και να μεγαλώσουν παιδιά, χτίζοντας εκ νέου την πόλη με αξίες, αλληλεγγύη και αγάπη. «Δεν ξέχασαν ποτέ, αλλά συνέχισαν και προχώρησαν», υπογράμμισε, σημειώνοντας ότι η παράδοση και οι αξίες «δεν είναι μουσειακά αντικείμενα, είναι για τις καρδιές και την ψυχή μας».
Στον λόγο της η κα Καρφή έκανε και παραλληλισμό με τη σημερινή Γάζα, λέγοντας πως, όπως τότε, έτσι και σήμερα, άμαχοι – και ιδιαίτερα παιδιά – πληρώνουν το βαρύτερο τίμημα του πολέμου. Τόνισε ότι η μνήμη πρέπει να λειτουργεί ως αντίδοτο στη λήθη και ως φραγμός στην επανάληψη τέτοιων καταστροφών, καλώντας σε τερματισμό του πολέμου και στήριξη των αδυνάμων.
Για την Ουκρανία
Ο Μητροπολίτης Καρπενησίου – και πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου – κ. Γεώργιος, στον λόγο του κατά το μνημόσυνο για τα 81 χρόνια από την Καταστροφή του Καρπενησίου, στάθηκε στη σημασία της μνήμης, ώστε οι κοινωνίες να μην επαναλάβουν τα λάθη του παρελθόντος. Με αφορμή την ευαγγελική περικοπή της ημέρας, παρομοίασε την πορεία του ανθρώπου με το περπάτημα του Αποστόλου Πέτρου στα κύματα· όταν η πίστη αδυνατίζει και η σχέση με τον Θεό χαλαρώνει, τότε οι δοκιμασίες γίνονται πιο βαριές και η κοινωνία κινδυνεύει να «καταποντιστεί».
Υπογράμμισε ότι η ιστορία διδάσκει πως μετά την ταπείνωση του πολέμου και του εμφυλίου, η Ελλάδα ευλογήθηκε με δεκαετίες προόδου, αλλά η απομάκρυνση από τον Θεό, όπως υπογράμμισε, οδήγησε ξανά σε ηθική και κοινωνική κρίση. Έκανε μνεία στις σύγχρονες συγκρούσεις, όπως στην Ουκρανία, όπου «ορθόδοξοι σκοτώνουν ορθόδοξους (…), για τα συμφέροντα και την ιδιοτέλεια κάποιων». Κλείνοντας, κάλεσε τους πιστούς να ακολουθήσουν τον δρόμο του Χριστού και της Παναγίας, να ζητούν τη βοήθειά τους και να μην απομακρύνονται από την πίστη, ώστε να μην ξαναζήσουμε τέτοιες καταστροφές.
Στο πλαίσιο του μνημοσύνου για τα 81 χρόνια από την Καταστροφή του Καρπενησίου, ο εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής, π. Κωνσταντίνος Λιάπης, πρόσθεσε μια συγκινητική ιστορική αναφορά για τον ρόλο που διαδραμάτισε ο ναός στα δύσκολα εκείνα χρόνια. Όπως τόνισε, η Αγία Παρασκευή δεν ήταν μόνο χώρος προσευχής, αλλά και σχολείο για τα παιδιά των συντοπιτών που είχαν χάσει το σπίτι τους. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, ο ναός λειτούργησε και ως πραγματικό κατάλυμα, παρέχοντας στέγη σε οικογένειες που είχαν μείνει άστεγες μετά την Καταστροφή.
Να μείνει ζωντανή η μνήμη
Ο Ιωάννης Δημητρίου, εκπροσωπώντας ως Αντιπρόεδρος το Σωματείο «Φίλοι των Γενικών Αρχείων του Κράτους Ευρυτανίας», θύμισε ότι η πόλη είχε ήδη καταστραφεί μία φορά και ότι μετά τη δεύτερη καταστροφή «δεν έμεινε τίποτα όρθιο». Όπως είπε, τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί να τελείται μνημόσυνο, από ιδιώτες ή σωματεία, στη μνήμη τόσο των θυμάτων εκείνων των ημερών όσο και όσων πρωτοστάτησαν στην ανοικοδόμηση του Καρπενησίου και της ευρύτερης περιοχής.
Η φετινή πρωτοβουλία ανήκε στο σωματείο των Φίλων των ΓΑΚ Ευρυτανίας, και, όπως σημείωσε ο κ. Δημητρίου, έγινε «στον απόηχο ενός πετυχημένου συνεδρίου» που φώτισε τα γεγονότα και την επίδρασή τους στη μετέπειτα ζωή της πόλης. «Ήταν συγκινητικό για άλλη μία χρονιά και το μνημόσυνο και η προσέλευση του κόσμου», είπε, επισημαίνοντας ότι κάθε παρευρισκόμενος έχει να θυμηθεί κάτι από γονείς ή παππούδες. Τόνισε, τέλος, πως η προσπάθεια θα συνεχιστεί, με το μνημόσυνο να τελείται κάθε χρόνο την πλησιέστερη Κυριακή στην 9η Αυγούστου.
