Γράφει ο Ηλίας Προβόπουλος
Tον Απρίλιο που πέρασε ο Κώστας Πανουργιάς (1930 – 2025) από την Ανατολική Φραγκίστα Ευρυτανίας έκλεισε 75 χρόνια από το πρώτο του ταξίδι προς αναζήτηση καλύτερης τύχης από την ρημαγμένη Ελλάδα, στην Αμερική με το υπερωκεάνειο «Ατλαντίς». Ήταν μια ανάμνηση που την ανέφερε πάντα όταν επέστρεφε κάθε καλοκαίρι στην γενέτειρά του όπου διέμενε για έξι μήνες τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Λόγοι υγείας όμως δεν του επέτρεψαν να έρθει φέτος και δεν θα ξανάρθει ποτέ. Το αγαπημένο του χωριό θα το βλέπει τώρα από ψηλά που πήγε να ανταμώσει τους δικούς του. Δεν πρόλαβε να έρθει να αναπαυθεί στη γη της Ανατολικής Φραγκίστας, τον κράτησε για πάντα η Αμερική που του έδωσε τις ευκαιρίες να προκόψει και να διακριθεί.
Ο Κώστας Πανουργιάς ένας νέος με πολλές φιλοδοξίες πήγε στην Αμερική, ως «ανταρτόπληκτος» αφού είχε χάσει τον πατέρα του στις αρχές κιόλας του Εμφυλίου. Πρώτη δουλειά που έκανε ήταν στην εστίαση σε καταστήματα συγγενών του, πράγμα που του άνοιξε πολλούς δρόμους και εξελίχθηκε σε ένα επιτυχημένο και ονομαστό επιχειρηματία της Νέας Υόρκης με το κατάστημα «L’ escargot» στην 55η Οδό, μεταξύ 5ης και 6ης Λεωφόρου που λειτούργησε υπό την διεύθυνσή του από το 1975 έως το 1989, χρονιά που αποφάσισε να ξεκουραστεί και να απολαύσει την πατρίδα του.
Από τότε μέχρι πέρσι, κάθε χρόνο έρχονταν στην Ελλάδα και έμενε στην Ελλάδα περισσότερους από 5 μήνες, το μεγαλύτερο διάστημα στην Ανατολική Φραγκίστα. Ο αδερφός του Βαγγέλης (1947) σπούδασε χημικός μηχανικός αλλά δεν ασχολήθηκε επαγγελματικά με αυτή την επιστήμη καθώς από νωρίς, ασχολήθηκε κι αυτός με την εστίαση, στην αρχή σαν μάνατζερ κατόπιν άνοιξε δικό του κατάστημα το 1974 στη Νέα Υόρκη και συνταξιοδοτήθηκε το 2007 οπότε άρχισε να έρχεται κι αυτός συχνότερα στην Ελλάδα.
Το 1989 που συνταξιοδοτείται ο Κώστας Πανουργιάς έρχεται στην Ελλάδα και επισκευάζει το πατρικό σπίτι, πράγμα που ήταν μεγάλη επιθυμία της μητέρας που πέθανε (1988) και θάφτηκε στην Αμερική. Είχε έρθει στην Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια, είδε το σπίτι τους ερείπιο και στη εξέφρασε στην διαθήκη της την επιθυμία όποιος το φτιάξει να είναι δικό του. Φυσικά και η απόφαση αυτή είχε τα απρόοπτά της αλλά χάρη στην επιμονή του το ολοκλήρωσε και αποτελεί σήμερα ένα στολίδι του χωριού καθώς μπορεί μεν να είναι ένα σύγχρονο σπίτι αλλά ακολουθεί πιστά την αρχιτεκτονική παράδοση της περιοχής.
Με τον αέρα του κοσμοπολίτη, ο Κώστας Πανουργιάς περνούσε πια τα καλοκαίρια του στην Ανατολική Φραγκίστα και γίνονταν το κέντρο πολλών συντροφιών και συζητήσεων. Με τον τρόπο του και με τις δυνατότητές του υποστήριζε το χωριό του και τους συγχωριανούς του. Ακολουθώντας δε και την παράδοση των ευεργετών, που ήταν πολλοί και ονομαστοί, πριν από 20 χρόνια με δικές του δαπάνες, ύψους 100.000 δολαρίων ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε το κτίριο που στεγάζει του «Ίδρυμα Γεώργιου Καφαντάρη» που αποτελούσε ένα όνειρο όλου των συγχωριανών του για να τιμηθεί ο μεγάλος Έλληνας Πρωθυπουργός που οι ρίζες του ξεκινούν από την Ανατολική Φραγκίστα καθώς και όλοι οι ευεργέτες και οι διακεκριμένοι άνθρωποι του χωριού. Το Ίδρυμα ήδη λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για την Ανατολική Φραγκίστα.
Η θλιβερή είδηση χθες του θανάτου του Κώστα Πανουργιά βάρυνε την Ανατολική Φρακίστα αλλά και όλη την Ευρυτανία, όπως και τους ομογενείς της Αμερικής γιατί αυτός ο άνθρωπος υπήρξε το παράδειγμα για πολλούς που δοκίμασαν την τύχη τους εκείνα τα χρόνια εκεί μακριά αλλά και η ζωντανή αναφορά του ευπατρίδη για την Ευρυτανία.
Ας είναι ελαφρά η γη της Αμερικής που θα τον σκεπάσει…
