Γράφει ο Ιωάννης Δημητρίου, Γεωλόγος
Όταν φεύγει απ’ τη ζωή ένας άνθρωπος που συμπαθούσες, αγαπούσες, εκτιμούσες και σεβόσουν, υπάρχουν πράγματα που θες και έχεις την ανάγκη να πεις, και κάτι πας να πεις και μετά σιωπάς. Όχι γιατί ντρέπεσαι να τα πεις, αλλά γιατί φοβάσαι ότι αυτά που θα πεις θα είναι αδύναμα, λίγα και ανεπαρκή για να περιγράψεις τον άνθρωπο που έφυγε.
Όταν διαβάζεις για ιστορικές επετείους στα πεταχτά, κάθε πρωί ανοίγοντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -είναι πολύ της μόδας οι στήλες “σαν σήμερα”- αναρωτιέσαι πώς και κάποιοι άνθρωποι δεν έχουν τόση αναγνώριση, όση θα τους έπρεπε. Μπαίνεις και στον πειρασμό να κοινοποιήσεις την ανάρτηση, για να κάνεις γνωστή την άγνωστη ιστορία σημαντικών αλλά παραγνωρισμένων ανθρώπων.
Όταν πάλι ψάχνεις μια οδό, μπερδεύεσαι και συγχύζεσαι τόσο, όταν δεν έχουν λογική οι αριθμήσεις των σπιτιών, όσο και όταν ο ένας δρόμος μοιάζει με τον άλλο (λογικό σε καθαρά οικιστικές γειτονιές, χωρίς μεγάλα επαγγελματικά ή δημόσια κτήρια να λειτουργούν ως τοπόσημα). Όλα τα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου στις γειτονιές των Πατησίων και της Κυψέλης, όπως και οι ορεινές πατρίδες της εσωτερικής μετανάστευσης στους Αμπελοκήπους, είχαν νόημα και λειτουργικότητα για ονοματοδοτήσουν τις νεοσυσταθείσες γειτονιές της Αθήνας πριν 100 και 120 χρόνια. Το ίδιο παρηγορητικά και τιμητικά λειτούργησαν και ονοματοδοσίες δρόμων μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και την κατοίκηση προσφύγων σε περιοχές της Αθήνας. Η Πανόρμου λοιπόν σαν δρόμος στην Αθήνα, μπορεί να δόθηκε σαν όνομα στον δρόμο που κατοικούσαν οικογένειες προσφύγων από την Πάνορμο της Κυζίκου και είχε για αυτούς μια παρηγορητική επίδραση.
Τρεις σκέψεις, να τις συνδυάσουμε σε μια πρόταση: μέσα σε λιγότερο από 20 ημέρες, έφυγαν δύο άνθρωποι που για πολλούς Καρπενησιώτες σήμαιναν πολλά. Πάνδημη σχεδόν η συγκίνηση για καθέναν από αυτούς. Πολύ διαφορετικοί χαρακτήρες. Εξωστρεφής και κοινωνικός ο ένας, λίγο πιο κλειστός και μοναχικός ο άλλος. Καμία σχέση σαν χαρακτήρες. Αλλά και οι δύο, άνθρωποι εμπιστοσύνης, άνθρωποι της προσφοράς, βράχοι για τις οικογένειές τους, για τους συνεργάτες τους και για τους ανθρώπους της μικρής κοινωνίας του Καρπενησίου. Ο ένας, με τις δημόσιες παρεμβάσεις του και τον δημόσιο λόγο του, ο άλλος με τις ιατρικές του γνώσεις, την επιστημονική του επάρκεια. Και οι δύο με προμετωπίδα τις αξίες της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Άνθρωποι που στο τέλος της ημέρας, στον απολογισμό της ζωής τους, βρέθηκαν (κατά ομοφωνία) με το πρόσημο θετικό στο ισοζύγιο της προσφοράς. Άνθρωποι που προσέφεραν, άνθρωποι που ο καθένας μέσα από την ιδιοσυγκρασία του και τις ιδιορρυθμίες του, βρήκαν να τρόπο να δώσουν την αγάπη τους με περίσσευμα, να εμπνεύσουν, να ενδυναμώσουν, να στηρίξουν, κατά πως είχαν μάθει από τα σπίτια τους. Αυτούς τους δύο, όπως και άλλους συμπολίτες μας που έφυγαν πρόσφατα, τους ζήσαμε, τους αγαπήσαμε, τους εκτιμήσαμε. Αλλά δεν τους τιμήσαμε.
Όπως δεν έχουμε τιμήσει, ήρωες και μορφές της τοπικής μας ιστορίας, και είμαστε αδικαιολόγητοι και για αυτό. Γιατί πριν 100 και 50 χρόνια, οι δρόμοι του Καρπενησίου ήταν τόσοι λίγοι, που και να ήθελαν οι τοπικές αρχές να ονοματοδοτήσουν προς τιμήν σημαντικών ανθρώπων, προσωπικοτήτων που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της τοπικής μας ιστορίας και κοινωνίας, δεν υπήρχαν οι δρόμοι. Και πάλι όμως, ο παλιότερος δρόμος του Καρπενησίου, η παλιά “καλή στράτα” του χριστιανικού μαχαλά, το Παλιορούτι, ονομάστηκε προς τιμήν ενός σημαντικότατου ποιητή: του Αριστοτέλους Βαλαωρίτου. Και ας ήταν ο δρόμος αυτός καλντερίμι μέχρι τα μέσα τις δεκαετίας του ΄80.
Όταν, όμως, άρχισε η επέκταση του πολεοδομικού σχεδίου του Καρπενησίου, έστω με βιαστικές προτεραιότητες, δεν έγινε ποτέ μια ολοκληρωμένη και καθολική συζήτηση για τις ονοματοδοσίες των δρόμων, των νέων περιοχών. Αντιθέτως, αποσπασματικά και κατά περίπτωση ονοματοδοτούμε χωρίς φαντασία και κυρίως χωρίς καμία συναίσθηση απόδοσης οφειλόμενων τιμών σε σημαντικά πρόσωπα της τοπικής ιστορίας.
Καλός και άγιος ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Θεοδόσιος ο Α’, αν και στην κοιλάδα του Καρπενησίου δεν γνωρίζουμε να είχε καμιά προσφορά κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, ώστε να έχει οδό μέσα στη πόλη. Καλός και άγιος ο Κομνηνός (ποιος από όλους; Ο Ισαάκιος, ο Αλέξιος, ο Μανουήλ; ο Α’, ο Β’;) αλλά τεκμηριωμένα δεν έχει καμία σχέση με το Καρπενήσι, δεν θα μας πειράξει και να αλλάξει όνομα η οδός του. Ούτε η θεά Αφροδίτη θα παρεξηγηθεί αν αλλάξουμε όνομα στην οδό, ούτε ο Αίσωπος, ούτε οι έννοιες Ελευθερία, Αγάπη και Ευτυχία, δεν το συζητάω και για τα νησιά Αιγαίου και Ιονίου, ούτε φυσικά η πανέμορφη Πάνορμος που για εντελώς ατεκμηρίωτο λόγο έχει οδό στο Καρπενήσι.
Και να πω ότι είχαμε έλλειψη υποχρεώσεων; Δεν χρωστάμε να βρούμε έναν δρόμο στον πρώτο εκπρόσωπο της περιοχής μας στην Α’ Εθνοσυνέλευση, τον τελευταίο Επίσκοπο Λιτζάς, Δοσίθεο; Δεν οφείλουμε έναν δρόμο στους πρωτεργάτες απελευθερωτές της πόλης του Καρπενησίου της 23.11.1828; Στον Κίτσο Τζαβέλα; Δεν οφείλουμε έναν δρόμο στον Γυμνασιάρχη Παπακαρυά, στον Δημοδιδάσκαλο Στέφανο Καραγεώργο, που τόσα πρόσφεραν στην παιδεία αυτής της πόλης; Δεν οφείλουμε έναν δρόμο σε πιο πρόσφατους Καρπενησιώτες; Πρόσφατα δεν ήρθε ως θέμα στην τοπική επικαιρότητα η ονομασία του Δημοτικού μας Γηπέδου στο όνομα της μεγάλης αθλήτριάς μας, Δήμητρας Παπασπύρου; Στον Ηγούμενο Τατάρνας, Δοσίθεο, δεν χρωστάει πολλά το Καρπενήσι;
Ας επιλέξουμε κάποια στιγμή να δείχνουμε ότι είμαστε κοινωνικά και πολιτικά ώριμοι να αποδώσουμε τις οφειλόμενες τιμές ως πολίτες και πολιτεία. Και να δείξουμε ότι πέρα από γνώση, μας χαρακτηρίζει και φαντασία και δημιουργικότητα. Ειδικά εκείνη η έρμη (παντέρμη) η οδός Πανόρμου κάτω από το Δημοτικό Στάδιο, είναι η απόδειξη της έλλειψης φαντασίας επιτροπών οδωνυμίας (αν υπάρχουν τέτοιες). Είναι η πρώτη που πρέπει να αλλάξει όνομα.
